KESAYETÊN KURD
Kurdish Personalities
İŞGALCİ TÜRKLER TARAFINDAN İDAM EDİLEN ÖNEMLİ KÜRD LİDER VE ŞAHSİYETLERİN SON SÖZLERİ
ŞAİR MOLLA ABDURRAHMAN (Siirt): Sefiller!... Sizi ayağımızın altında çok alçak ve küçük görüyorum. Biliniz ki Kürt bir ağaç değildir, ölür fakat eğilmez!..
|
Lehengê Kurd Tayib Elî MUTOLION (Çolig)
''Tek 'suç'um kürd olmak ve Kürdistan'da doğmaktır''.
Mütevellizade Tayyib Ali Bey
Hesen Hîşyar Serdî, "Görüş ve Anılarım" kitabında anlatır. Tayip Ali Kürdistan Teali Cemiyeti Çollig sorumlusudur
Bingöl'de kaymakamlık yapmıştır. 1925 Kürd direnişi başlayınca iştirak eder. Yakalanınca, Silvan'a götürülür.
Bir gece Hasan Hişyar Serdinin kaldığı hücreye bitişik yere konur.
Ardında yargılamadan infaz ederler.. Çewlig'deki Mütevellizadelerin dedesidir..
Tek cümlelik ifade belirterek sahte türk mahkemelerinde yargılanmayı reddetmiştir.
Kürd Teali Cemiyeti üyesi olduğu bilgisine ayrıca Hevi Kürd Talebe Cemiyeti'nin kurucu ve yöneticileri arasında olduğu,
aynı cemiyetin Erzurum şubesini faaliyete geçirmiştir.
Türk sömürge mahkemesi sahte mahkeme Şark İstiklal Mahkemesi evrakları içerisinde Tayyib Ali Bey'le ilgili epey bilgi mevcuttur
Elîşêr Efendî (zayin 1882 li gundê Axizer a Maciran, Sêwas – Şehîdbûn 9-7-1937)
ELÎŞÊR - Wikipedia
Reûf Dildar, Ranye, 20.02.1918 | 11.11.1948
Ahmad Barzanî
Ahmad Barzanî - Khodan (Xudan)
|
22 Kasım 1919, Barzani ve Zibari Aşiret birlikleri, İngilizlerin Musul
Valisini, Akra Siyasi Hakimini ve 60 Kişilik Muhafız Alayını Öldürdü.
Fotoğraf'da,Operasyonu yöneten Şeyh Ahmed Barzani.
(KurdistanTime)
Fehmiyê Bîlal
Dêrd ma wo vêrîn!
Ma mîyanid, şit heremnayê estî..
Ma mîyanid oladî nunquar zêde ray ...
Kam dêst dişmên tepişû, êyn ra paşt bigerû!
Tim bindest û neçar monenu....!
Fehmi Bilalî Liceyic (1925)
XALID BEGÊ CIBRÎ, CIBRANLI HALİD BEG, Leader of The Kurdish Independence Organization Azadi (Freedom)
Hanged by Fascist, Islamist Turkish State 14 April 1925
Photo: Forwarded by Aso Zagrosi
Dengbêjê bi nav û deng Shêroyê Biro 1888-1970
Kemal Badilî - 17 Ekim 1962 yılında türk meclisi'nde yaptığı konuşmada; 'Madem Türkiye, kürdlerin de devletiyse, o zaman neden kürdler öldürülüyor?'
diye sorarak, kürd halkına karşı varolan sinsi imha ve tasfiye planına dikkat çekmişti.
Tewfîq WEHBÎ
Ortaçağ'ın Büyük Kürd Bilim Adamı El Cezeri
1136 - 1206
Dr Silêman, Dr Said Çurukkaya Çolig 1954 - Mûsil 2011
Vatanım için yiğitçe kurban olmayı daima düşünürdüm.
Şüphesiz ki asılmakta olduğumuz bu toprağa bağımsızlık bayrağı dikilecektir.
DOKTOR FÛAD BEY (Diyarbekir'li):
BÜYÜK KÜRD MİLLİYETÇİSİ
1892 yılında Van’ın Müküs (Bahçesaray) ilçesinde dünyaya gelen ve Müküs Beylerinden olan Hamza Bediüzzaman’ın ilk talebelerindendir. Oldukça hareketli ve maceralı bir yaşama sahip olan Hamza, ilginç ve mücadeleci kişiliğiyle ön plana çıkar ve bütün hayatı boyunca aktif bir çalışmanın içerisinde yer alır. Kürdistan Teali Cemiyet’inden Jin dergisine Mem u Zin’den İsrat’ül İcaz Tefsiri’nin yayınlanmasına kadar sayısız hizmette imzası bulunur. Müküs’te bulunan Mir Hesenê Weli Medresesi’nde öğrenimine başlayan Müküslü Hamza, daha sonra Bediüzzaman’ın ilk talebelerinden olur. Said Nursi’nin İşaretü’l İcaz adlı tefsirini yayınlayan Hamza, “Eski Said’in Ehemmiyetli Talebesi Hamza” imzasıyla bu kitaba not düşer. 5 Nisan 1958 yılında Suriye’nin Hesice şehrinde hayata gözlerini yuman Müküslü Hamza Aynı yerde defnedildi. Bu biyografi çalışması, Said Nursi ve Yakın Kürt Tarihi üzerine araştırma yapanlar için, önemli bir kaynak olma özelliğine sahip.
|
EVDIREHÎM REHMÎ (1890 – 1958)
Evdirehîm Rehmî di sala 1890"î de li navçeya Elbakê (Başqale) ji dayik bû. Bavê wî Seyid Mehmed Pertewê Hekarî ye. Diya wî Emetulah Xanim keça Hacî Teyar Begê ye. Ev zat ji aliyê dayik û bavê xwe ve, nifşa zadeganê kurdan e. Ev zadeganî di rabûn, rûniştin û hemû tevgerên wî de, dixuyan. Bi xwe jî bi malbata xwe şanaz bû ku ji xwe re, “ji mala Hekariyan” digot. Gelê kurd bi zatên wisa şanaz e. Taybetiyeke wî ya herî mezin ew bû ku nasnavê “seyidî” yê hîç bi kar neaniye. Yên ku bi wê nasnavê pê re diaxivîn ji wan rencîde dibû. Evdirehîm Rehmî, wekî her zarokekî bajarî, bi leyz û kêfxweşî zaroktiya xwe derbas kiriye. Lê ji ber hiş, hidam û zekaya zêde, her dem zal û pêşkêşiya leyz û gerandina hevalan di destê wî de bûye. Xwendina seretayî li heman bajarokî û di dibistana îbtidaiyeyê de xwendiye û bi rewşeke serketî qedandiye. Dibistana navîn jî li bajarê Wanê xwendiye; piştî qedandina van dibistanan, qeyda xwe di dibistana “Darûl mûelîmîn” (dibisnana mamosteyan) de çêdike û xwendina xwe didomîne. Vê dibistanê jî diqedîne û dibe mamosteyekî pir jîr û jêhatî. Di ber van her du dibistanên dawî re, dersa olî (dînî) li nik birayê Seyid Evdilhekîmê Arvasî yê piçûk Seyid Tahayê Arvasî dixwîne û destûrnameya xwe distîne. Bi vê rewşê dibe fêrisekî oldaran jî. Li dû qedandina van dibistan û medreseyan derbasî bajarê Stenbolê dibe û xwendina xwa ya olî bi xwendina fakûlteya Îlahiyatê ya zankoya Stenbolê dixemilîne. Ji wan rojan paş de êdî em vî zatî di nav kar û xebatên oldarî û neteweyî de dibînîn. Gelek xebatên hêja ji destên wî derdikevin. Evdirehîm Rehmî kesekî welatparêz bû. Em dikarin bibêjin ku ev welatparêziya ku pê re hebû ji malbata wî gihîştiyê. Lewre malbata wî jî wek malbatên Hekariyê yên kevnare, welatparêz bû. Welatparêziya wî zatî, di derenceyeke pir bilind de bû. Ev yek ji helbest û nivîsandinên wî yên ku di kovara “Jîn” de hatine weşandin, bi rewşeke vekirî dixuye. Di heman demê de, vî zatî digel hevalan, di sala 1919"an de, Mem û Zîna Ehmedê Xanî digel dîwana Melayê Cizîrî, di çapxaneyên bajarê Setnbolê de, bi tîpên erebî çapkirine. Di heman demê de, helbesteke têgihdar li gorî babeta dîwanê nivîsiye û daniye ser dîwana Melayê Cizîrî. Di wê helbesta xwe de wiha dibêje: Şîrazî li nav firsan kêşa e"lema eşqê Lakin bi kirasek dî nur û şefeqek tê da Mela te wekî Hafiz Firdewsî nekir îstad Pol û zexelê kurdî te bi yek nezerê zer kir Kurmanc divê her dem fexrê bi te kin elheq Evdirehîm Rehmî, çiqas welatparêz û neteweperwerekî jêhatî û qenc bû, ew qas jî oldarekî hêja bû. Lê tu gavê neketiye binê fanatîkiya olî, her gav û di her mercê de, xweşbîniya xwe parastiye. Ji ber vê yekê bi hemû celebên dînan, dîndaran, mezheb û terîqetan re dikariya hevaltî bikira. Jixwe di felsefeya wî de, kesên bêdîn û bêbeawerî di cîhanê de, tune bûn. Lewre ew kesên ku oldar nebûna û tu ol nepejirandina jî, heger baweriya wan wisa bûna û ji baweriya xwe re jî rêzkar bûna, dînê wan jî ew bawerî bû. Nexwe di zanîn, felsefe, raman, rêgirtin û şopandina vî zatî de, kesên bêdîn di cîhana hevbeş a alemê de nedima. Bi kurtasî ew zat bi serê xwe alemek bû. Hinek kesan ji vî zatî re, du aliyê wî hebûn; aliyekî welatparêzî û yê din jî oldarî raberî dikin. Heger di dewsa van her du aliyan de, “kesekî têkûz û fireh bû” bê gotin dê xweştir û babetîtir be. Evdirehîm Rehmî, dema şerê hevbeşkirinê yê yekem, diçe beşdarî hêza Mele Seîdê Kurdî dibe û ji bo rizgarkirina Kurdistanê, li çiya, zozan û berojên Bedlîsê, dikevine şerê Artêşa Rûs. Demekê bi şûn de, birîndar dibe; digel Mele Seîdê Gonî û bi çend hevalan re bi dîlî dikevin destên Artêşa Rûs. Artêş, bêrawestan wan dişîne Ûrisatê (Rûsyayê) . Dûgela (dewlet) Çarîtiya Rûsan wan li ber çemê Volkayê, li bajarokekî hildidin qampê. Di wê dema tengasî û tengezarî de jî ew xwe bêçare nahêle, dersxaneyekê vedike; pirtûkên dersa zarokan dinivîse û dersa zarokên kesên dîl (esîr) dide. Ji bo dema dîlan beredayî (bêşol) nebore, panel û konferansên li gorî mercên dîlîtiyê li dar dixe û dema wan dihêjîne. Bi van karan tenê jî ranaweste. Demên xwe yên vala, bi nivîsandina pirtûkan dadigire. Piştî serkevtin û rûniştina şoreşa Îlonê ya sala 1917"an, hemû celeb dîlên ku di dema Çarîtiyê de hebûn serbest dikin. Yên ku dixwestin ew derbasî welatê wan jî dikirin. Evdirehîm Rehmî, di keysa pêşî de, ji wir derbasî bajarê Stenbolê dibe. Hişyar bûm ez dinya hemî ker “Elahu Ekber” dengê minarê Rabin dibêjit, weqtê sibê ye Mexlub nebin hûn ji destê leînê Evdirehîm Rehmî, xwar jor di hemû hejmarên kovara “Jîn”ê de, helbestên xwe diweşîne. Di hinek hejmaran de, digel helbestan, nivîsek jî diweîne. Evdirehîm Rehmî, hê li benda gelek xebatên hêja û qenc bû. Lê nexweşî digel ecelê pêveda. Roja 9"ê Reşemiya 1958"an, di temenê şêst û heştan de, li bajarê Stenbolê koçdawî kir û di goristana Necatî Begê de hate veşartin. Erê wî zatî ji nav me koç kir. Lê berhemên wî digel giyana pîroz ji me re mane. Em li vir helbesteke wî pêşkêş bikin: Bihar hat, şîn bûn giya Carek dî min dîba xwezî Bo çi ji te em bûn cuda Kanê welatê Serhedan Dengek tune, şolek ecîb Dibêjin welat bo dijmin e Çavkanî: ^ 1) Jînenîgariya Evdirehîm Rehmiyê Hekarî, Weşanên Xanî, Enqere 1991 2) Uzun, Mehmed; Antolojiya Edebiyata Kurdî, r. 89, Tüm Zamanlar Yayıncılık, Enqere 1995 Not: Not: Ev nivîs ji pirtûka rehmetiyê Feqe Huseyîn Sagniç a bi navê Dîroka Wêjeya Kurdî ku ji nava weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê derketiye hatiye girtin. Qahir Bateyî - 29/11/2007 |
Têlî Xanim
Edîb Karahan (1930-1976) Rojnamevan û têkoşerê kurd
Kurd Mistefa Paşa Yamulkî
Abdulhay Okumus
Azad Kurdî, at the editorial of the voice of Kurdish resistance Rojnameya AGIRÎ in Kurdistan's montain, 2007
Kürd Şerif Paşa 6 Şubat 1919'da, Paris Barış Konferansı'na Bağımsız
Kürdistan ile ilgili bir memorandum sundu.
Kürd Milliyetçisi ve Devrimcisi RAMZİ NAFİ (1917-1949)
Remzi Nafi veya Remzi Nafi Raşid Ağa, (Ramzi Nafi‘ Aghâ), kürd politikacı ve kürd milliyetçisi.Güney Kürdistan'da bağımsız bir kürd devleti kurmak için almanlarla beraber, ingilizlere karşı Mammut Operasyonu adı verdikleri bir plan hazırladılar, lakin plan başarısızlıkta sonuçlandı ve Nafi İngilizlere esir düştü. Hapiste yapılan işkenceler sonucunda 32 yaşında hayatını kaybetti. Kürd milliyetçiliğine katkılarıyla Kürdistan'da yüksek bir itibar sahibidir.
Babanzade İsmail Hakkı, 1913
“Kürdleri her ne suretle olursa olsun cehaletten kurtarmak, rekabet meydanında onları yutmağa hazır ve donanmış
diğer unsurların üstün gelmesinden korumak yalnız millî görev değil, aynı zamanda dinî görevdir.” diyerek zamanının kürd
lider, siyasetçi ve aydınlarını kürd halkına yönelmiş büyük bir felakete karşı uyarıyor; devletsizlik felaketi.
Gazî Ferman
Mêjûya jidayikbûn û koçkirina çend kesayetiyên navdar
Abdul Rahman Zabîhi (1920-1980)
Abdull Rahman Haji Ma'ref (1940-2007)
Ahmad Khani (1651 - 1707)
Baba Tahir (ca. 1000-1060 AD)
Cecil John Edmonds (1889-1979)
David Neil MacKenzie (1926-2001)
Feqíhé Teyran, (1590 - 1640)
Hazhar Mukriyani (1921-1990)
Ibrahim Amin Balldar (1920-1998)
Jeladet Bedir Xan (1893-1952)
Melayé Jezírí (1570 - 1640)
Muhammad Amin Bozarslan (1935)
Osman Sabri (1905-1993)
Sa'id Kaban Sedqi (1866-?)
Seydayê Cegerxwín, (1903 - 1984)
Taufiq Wahby (1891-1984)
Jamal Nabaz (1933)
Mehmed Emin Bozarslan (1935)
Amir Hassanpour (1943)
Shex Yusuf Ziyaeddin Pasha Xalid-i Meqdisi (1842-1906);
who published a Kurdish dictionary - Kurdish-Turkish Dictioanry in late 1890s.
Dr. Shivan (Saîd Kirmizitoprak) Dersim 1935 - Zaxo 26 Çiriya Duwem 1971)
Hesen-î Qizilcî (Bokan 15/9/1914 - Tehran 29/9/1984)
Hêmin (Gundê Laçîn li Mehabadê 5/5/1921 - Mehabad 17/4/1986)
Mîr Sureyya Bedirxan (Konstantînopel 1883 - Paris 1938)
Qenatê Kurdo (Qers 1909 Lenîngrad - 13/10/1985)
Yilmaz Guney (Edene 1937 - Paris 9/9/1984)
**
Acı tarihi gerçekliğimizden bir kesit:
TARİH BOYU TÜRK-İSLAM EKSENİNDEKİ
KÜRD ÖZGÜRLÜĞÜ KARŞITI İŞBİRLİKÇİLER
- Fatih Sultan Mehmet'in hocası Melle Gorani
- Yavuz Sultan Selim'in hocası büyük İhanetçi İdris-î Bitlisi
- Kanuni Sultan Süleyman'ın hocası: Ebu Suud
- Sultan Abdulhamid'in hocası Sigbetullah Arvasi
- Osmanlı'nın akıl hocası: Said-i Nursi
- AKP hocaları ve stratejik ortakları (......)
Bunların hepsi de kürd ama amelleri turk-islam'cılık..
Alın size bu güne kadar bir türlü turk-arab-islam köleliğinden kurtulup özgür olmayı başaramamızın tek sebebi: baş düşmanla işbirlikçiliğin en seçkin örnekleri..
Bundan sonra bari biraz akıllanalım.
SHEIKH
MAHMOUD BARZANJI
SEYID
RIZA
Dr
SHIVAN (Sait Kirmizitoprak)
MÎR
CELADET BEDIR XAN
PÊŞEWA
- QAZÎ MIHEMED
SEÎDÊ
KURDÎ (Nûrsî) BEDÎUZZEMAN
