THE ANCESTOR OF THE KURDS
HURRIANS
BC 3000
Iraqi Kurds (Dohuk and Erbil Region, Northern Iraq) analyzed for HLA genes HLA genetic profiles were compared with those of other Kurdish groups in Iran and Tbilisi (Georgia, Caucasus) as well as populations worldwide
A total of 7,746 HLA chromosomes were used. Genetic distances, NJ dendrograms, and fitness analyzes were performed Haplotype HLA-B*52-DRB1*15 present in all three Kurdish populations analyzedHLA-A*02-B 51-DRB1*11 present in Iraq and Georgia Kurds Haplotypes common Iran and For Iraqi Kurds, HLA DRB1*11-DQB1*03, HLA DRB1*03-DQB1*02 and others with a lower frequency present results in Kurds and previous results by us, HLA Epidemiology (HLA-related diseases) and Pharmacogenomics in future Kurdish transplantation programs (HLA-related drug side effects) and anthropology, one of the oldest Kurdish ancestral groups is argued to be among the Hurrians (2000 BC).
| Iraklı Kürtler (Dohuk ve Erbil Bölgesi, Kuzey Irak) HLA genleri için analiz edilmiştir HLA genetik profilleri, İran ve Tiflis'teki (Gürcistan, Kafkasya) diğer Kürt gruplarınınkiyle ve ayrıca Dünya çapındaki popülasyonlarla karşılaştırılmıştır Toplam 7.746 HLA kromozomu kullanıldı. Genetik mesafeler, NJ dendrogramları ve uygunluk analizleri yapılmıştır Haplotip HLA-B*52-DRB1*15, analiz edilen her üç Kürt popülasyonunda mevcutturHLA-A*02-B 51-DRB1*11, Irak ve Gürcistan'da mevcuttur Kürtler Haplotipler ortak İran ve Irak Kürtleri için HLA DRB1*11-DQB1*03, HLA DRB1*03-DQB1*02 ve diğerleri daha düşük bir sıklıkta Kürtlerde mevcut sonuçlar ve daha önce tarafımızdan elde edilen sonuçlar, gelecekteki Kürt transplantasyon programlarında HLA Epidemiyolojisi (HLA bağlantılı hastalıklar) ve Farmakogenomik (HLA- ilişkili ilaç yan etkileri) ve antropoloji için de en eski Kürt ata gruplarından birinin Hurrilerde (MÖ 2000 yıl) olduğu tartışılmaktadır. |
''Hurriler günümüzde kürdlerin yaşadığı topraklarda yaşadılar. Hurriler, kürdlerin etnik, dilsel ve kültürel alt katmanlarından biri olduğu güçlü bir ihtimaldir.
Hurriler, hitit ve asurlular tarafından sık sık saldırıya uğradı ve zamanla güç kaybettiler.''
E. Britannica
''Kürdler antik çağda Hurri-Mitanni İmparatorluğu kurdu.'' Mitannilerin ilk kralının ismi 'Kirta'dır.
Kurtie-Qurti sözcükleri evrim geçirerek Kurtî (Latincede Cyrti) halini almıştır. Cyrti, modern kürdlerdir."
Alman Coğrafyacı Heinrich Kiepert (1818-1899)
Since the Kurds were the earliest community founders (proto-clans) in historical Mesopotamia, they spread throughout Mesopotamia since the begining of the historical process. As Ferdinand Hennerbichler state: “Kurds are clearly visible from the earliest traceable beginnings as the indigenous people of the Neolithic, Northern Fertile Crescent lands of the Near East and Eurasia.” In this connection, as there are tribes derived from the Kurds, many tribes also lived among the Kurds. As the Kurds established their own kingdoms and empires such as the Gutians, the Mitanians, here were also Kurds in the kingdoms and empires of many other peoples, as in the Sumerians and the Hurrians. The Hurrians are one of these peoples, including the Kurds. This does not mean that even though the Hurians were from the Semitic race and were pledging allegiance to the gods and religions of other peoples, this does not mean that they were not the ancestors of the Kurds. There were also Kurds among the Hurrians as in the Sumerians, and these Hurri-Kurds are of course considered to be the ancestors of the Kurds. ___________________ Kürdler tarihi Mezopotanya'da en ilk toplum kurucuları (proto-kavim) oldukları için tarihi süreç içerisinde tüm Mezopotamya'ya yayılmaları gerçekleşmiştir. Ferdinand Hennerbichler'in dediği gibi: “kürdler izlenebilir en erken başlangıçtan beri Yakın Doğu ve Avrasya’nın Cilalı Taş Devri, Kuzey Bereketli Hilal topraklarının yerli halkı olduğunu açıkça görülmektedir.” Bu münasebetle kürdlerden türeme kavimler olduğu gibi, birçok kavim de kürdlerin içinde yaşamıştır. Kürdler gutiler, gutiler, mitaniler gibi kendi öz krallık ve imparatorluklarını kurdukları gibi, sümer'lerde ve huriler'de olduğu gibi birçok kavimin krallık ve imparatorluklarının içinde kürdler de olmuştur. Huriler de içinde kürdlerin bulunduğu bu kavimlerden biridir. Bu şu anlama gelmiyor, herne kadar huriler semitik ırkından gelme idiylerse de ve herne kadar başka kavimlerin tanrılarına ve dinlerine biat ediyordularsa da bu onların kürdlerin ataları olmadığı sonucunu getirmez. Hurilerin içinde sümerler'de olduğu gibi kürdler de vardı ve bu huri-kürdler elbette ki kürdlerin ataları sayılır. |
NEDEN KÜRDÇE'DE ANONİM EZGİ VE ŞARKILAR ÇOKTUR?
Kürd halk ezgileri, ilk uygarlık kavimlerinin, uygarlığın beşiği olan Kuzey Mezopotamya'daki, yani tarihi Kürdistan'daki binlerce yıllık uygar ve insanca yaşayış biçimi olan bu ilk uygarlık yaşamının töre ve kültüründen süzülerek oluşmuş, binlerce yıldır söylenen ve direkt insan ruhuna hitap eden, bütün insanlığın sevdiği ezgilerdir. Çünkü kürd halkı, dünya halkları arasında en eski bir yerleşik kültür tarihi sahibi olan bir halktır. Kürd halkı'nın Mezopotamya'da en azından on bin yıllık bir tarihe sahip olduğu, dünyanın en eski anıt ve mabedinin bulunduğu Karahan ve Göbekli tepe'de yapılan en son kazılarda bulunan kafatasların DNA'sının incelenmesi sonucu anlaşılmıştır (http://www.saradistribution.com/mabed.htm )
Bunu 2003 yılında 'Medeniyeti Doğuran Yiyecek' adlı bazı popüler İsveç dergilerinde yayınladığımız makalelerde bahs etmiştik: Bugün son derece popüler bir kültür olan tıpkı italyan ve yunan kültürü misali, kürd halk ezgi ve şarkılarının da yakın bir gelecekte ağızdan ağıza dolaşacağı, tipik kürd giysi kültüründen örneklerin elden ele kapışılacağı o gün yakındır. Zaten yunan ve italyan kültürünün kökeni tarihi Kürdistan'dir. Günümüzün popüler kültürlerinin mahreci, tarihi Kürdistan coğrafyasıdır. Bugün büyük bir gurur ve ve mutlulukla yaşadığımız bu gelişmiş kültür, ilk defa bu coğrafya'da doğdu ve buradan batı istikametinde İsrail, Mısır, Yunanistan ve Roma'ya ulaştı, doğu istikametinde de, Hindistan ve Uzak doğu'ya ulaştı.
Bu bakımdan, uygarlık ve kültürün şafağından beri söylenen kürd ezgi ve halk şarkıları, direkt insan olmanın ruhuna hitap eden ve insan kulağına çok hoş gelen herkesin içten içe sevdiği ortak ve temel ezgi ve şarkı nağmeleri ve sonradan çatallanan, dallanan, budaklanan insanlığın bir ilk ve ortak söyleyiş şeklidir. Dikkat etmişseniz eğer, kürd halk ezgi ve şarkılarının hepsi de binlerce yıldır söylenen ve kim tarafından bestelendiği bilinmeyen olağanüstü eski anonim eserlerdir.
HURRIANS (3000-1500 BC) even called Khurrites is ancestors of the Kurds and they lived in the historical Kurdistan's geography. They bulit even a new empire called Mitanni in the same area.
The meaning of the word of Hurrian:
The word is derived from: Kur and means montain. The sumerians called the people who lived in the historical Kurdistan's highland, in Zagros mountain, for; Kur-ti, which means mountain's people: Kur = mountain, ti = possesive and adjective building supplement. (G.C.)
Hurriterna (3000-1500 f.Kr.) kallas även Khurriter är förfäder till kurder och de levde i den historiska Kurdistans geografi. Kurdistans ursprungsbefolkning kurder anses att vara autoktona, det vıll satt det kurdiska folket har alltid bott där och inte emigrerat från annat håll till området. Hurriterna byggde även ett nytt välde i samma område som kallas för Mitanni.
HURRİLER KİMDİR
Akkad kralı Naram-Sin dönemi yazıtlarından anlaşıldığı kadarıyla, Hurriler Mezopotamya çevresine üçüncü binyıl sonlarında gelmiş yada o dönemlerde düşmanları tarafından kayıt altına alınmıştır.
Konuştukları dil Sami ve Hint-Avrupa Kökenli dillerle benzerlik göstermemektedir. Yazıtlarda Hurri adları taşıyan kralların etkinlikleri konusunda fazla bilgi yoktur. Ancak Hurri kökenli kralların yönetimindeki kentlerin konumu, bu toplumun yoğun olarak bulunduğu alanı göstermesi bakımın önem taşır.
Hurri tarihi iki ayrı bölümde incelenir; ilki kuruluş dönemini kapsayan küçük devletler dönemi, ikincisi ise ikinci binyıl ortalarında Mitanni kökenli yöneticilerin önderliğinde kurdukları güçlü devlet dönemidir.
Batı Kürdistan (Rojava) ve Kuzey Kürdistan (Kuzey Mezopotamya)'da Hurri toplumlar, Hint-Avrupa kökenli Mitannili yöneticiler tarafından kurulmuş bir devlettir. Başkenti Waşşukani'dir. Bugün bile bu kürdçe adı kullanılmaktadır: Serê Kaniyê, ama işgalci-inkarcı Türkiye bu kürdçe adı ''Ceylanpınar' diye değiştrmiştir. En önemli merkezleri ; Yukarı Habur bölgesindeki Tell Brak, krallığının en ucunda bulunan Nuzi, Arrapha ve en batısında yer alan Alalah ( Tell Açana )‟yı söyleyebiliriz.
Devletin adı yerel kullanımda Mitanni'dir. Assur, Babil ve Nuzi belgelerinde daha çok Hanigalbat'dır. Mısır da ise Naharina veya Nahrima olarak adlandırılır. Hititler ise “ Hurri Ülkesi “ deyimini de kullanmıştır.
Neye göre bu isimleri almışlardır?
Hurriler kökeni net değil Mitanniler ise Hint-Avrupa kökenli guruplardır. Bu iki topluluk birleşerek M.Ö. 1.500 lerde Hurri-Mitanni İmparatorluğunu kurmuşlar ve yaklaşık 150 yıl Yakındoğu'ya egemen olmuş en önemli gruplardandır.
Hurri sözcüğü ilk kez Eski Ahit‟te Hori(m) olarak karşımıza çıkar. akadca'da ve asurca'da da Huradi sözcüğü aynı anlama gelmektedir. Nöbet tutan asker, bekçi gibi anlamlar içermektedir.
Hurri topraklarında Hurra adında bir şehir olduğu bilinmektedir.
Hurriler ilk olarak yazılı kaynaklarda Akad dönemindeki Sargon‟un ( M.Ö. 1.500 – 1.340 ) “Subartu'' ülkesine düzenlediği sefer nedeniyle rastlıyoruz. Huri kökenli kişi adlarına rastlanmaktadır. Daha sonra Ur III Sülale Döneminde kayıtlarda dağlık alanlarda yaşayan halklardan bahsedilirken Hurri‟lerden bahsedilmektedir.
Hurilerin bu kültürü oluşturan toplulukların torunları olduğudur.Huriler M.Ö. 2. Binyılının ortalarına dek küçük beylikler halinde yaşamışlardır. Ancak 2. Binyılın ortalarında birlik oluşturmuşlardır. Mitannilerin bölgeye nasıl geldikleri kesin olarak bilinmemektedir. Mitaniler çok daha önceden bu bölgeye gelmiş oldukları düşünülüyor. Mitannilerin özellikle Boğazköy‟de ele geçen tabletlerde “ Kikuli “ diye birisi bulunmakta ve bu kişi at terbiyecisidir.
Hititler döneminde at yetiştiricisi olarak görev almışlardır. Atlı savaş arabalarının ilk kez Mitanniler tarafından Yakındoğuya getirildiği biliniyor.
Yaklaşık olarak M.Ö. 1.530 – 1.500 yıllarında kurucusunun ilk krallarından bir tanesi olduğu söylenen “ Paratarna “ olmadığı esas krallığın kurucusunun “ Kirta “ ( M.Ö. 1.500 – 1.490 ) olduğu düşünülmektedir. Kirta Hurri kentlerini birleştirerek bir krallık altında toplayan kişi olarak bilinmektedir. Daha sonra yerine oğlu “ I. Shutarna “ ( M.Ö. 1.490 – 1.470 ) geçmiştir.
En eski Hurri dili metni, Urkesh kralı Tish-atal'in tapınak yazıtlarıdır ve bir Aslan şeklinde yapılmış ikiz bakır temel mandalları olan "Urkish Lions" ile birlikte MÖ 2100 tarihli bir tablette bulundu.
"Kral Tish-atal'ın Louvre aslanı ve eşlik eden taş tablet, Hurrian'da çivi yazısı ile yazılmış bilinen en eski metni taşıyor".
Hurrian'daki yazıt şu şekildedir:
<< Urkesh kralı Tishatal, tanrı Nergal için bir tapınak inşa etti. Tanrı Nubadağ bu tapınağı korusun. Nubadağ kim yok ederse onu yok etsin. tanrısı dualarını dinlemesin. Nagar Hanımefendi, [güneş tanrısı] Shimiga ve fırtına tanrısı [kim onu yok etmek isterse 10.000 kez lanet]. >>
Hurrilerin Dili
Hurri dili, MÖ 2200 - 1100 yılları arasında Kuzey Mezopotamya'daki Hurrians (Hati olarakta adlandırılır) tarafından konuşulan Hurro-Urartu dil ailesine aittir. Hurrian ayrıca Kuzey Mezopotamya'nın Mittani krallığının resmi diliydi. Hurri dili, Mittani krallığının ölümünden yok oldu. Hurri dili, Urartu antik krallığının dili olan Urartu diliyle (MÖ 9. ve 6. yüzyıl arasında kanıtlanmıştır) ilişkilidir. Bazı akademisyenler Urartu'yu Hurrian'ın soyundan biri olarak görüyorlar, ancak akademisyenlerin çoğu Urartu'yu daha sonra kanıtlanacak olan Hurri dili'nin bir kardeşi olarak görüyor.
By Elizabeth Davis, 31st August 2016, 11:10
The Hurrian Hymn was discovered in the 1950s on a clay tablet inscribed with Cuneiform text. It’s the oldest surviving melody and is over 3400 years old.
The hymn was discovered on a clay tablet in Ugarit, now part of modern-day Syria, and is dedicated the Hurrians’ goddess of the orchards Nikkal.
The clay tablet text, which was discovered alongside around 30 other tablet fragments, specifies 9 lyre strings and the intervals between those strings – kind of like an ancient guitar tab.
But this is the only hymn that could be reconstructed – although the name of the composer is now lost.
Picture: Getty
The system of music notation we use now wasn’t invented until 1000 AD. This is something altogether different.
The notation here is essentially a set of instructions for intervals and tuning based around a heptatonic diatonic scale. There’s much more detail about the precise language and instructions here .
The lyrics are very difficult to translate, but one academic has come up with this rendering of them:
‘Once I have endeared the deity, she will love me in her heart,
the offer I bring may wholly cover my sin,
bringing sesame oil may work on my behalf in awe may I'
Hurrian Tabletlerinin Müzik dünyası açısından önemi
|
Müzik kelimesi bile kürdçe'dir: MÛ + ZÎQ .. yani kılın ses çıkartması, kılın sesi .. (Kıldan yapılmış ilkel müzik enstrümandan çıkan ses demektir.
Eğer bunun dışında başka bir milletin, başka bir dilin sözlüğünde müzikle ilgili bir açıklama varsa buyursunlar yazsınlar. Çünkü müzik kelimesi kürdçe'den başka bir kelime değildir. Eğer tanıtmaya kalksalar yoktur böyle bir kelime kimsenin literatüründe. Tıpkı ''İran Halıları''nın üzerine işlenen KÜRD MOTİFİ'ni tanımlar gibi TANISIZ bir tanımlama olacaktır. Meşhur "Iran Halıları"nın Temel Süs Motifleriden biri olan: 'Mîrî Bota" adlı süs motifi için şöyle deniyor bir halı kitabında: ''Mîrî Bota kelimesinin ne anlama geldiği bilinmiyor''.
Ama Mir-i Bota/Mîr-ê Bota kelimesi kürtçedir. Yani Botan'ın kralı ve Botan da Kuzey Kürdistan'da bir eyalettir.
Kürdlerin ataları HURRİLER:
Hurriler, M.Ö. 1500-1250 arasında güney Anatolia'da yaşamış olan bir halktır. Harran Ovası'nda kurulmuş kadim bir devlettir. Hurri, Babil dilinde "mağara" demektir. Hurri dili ile ondan sonraki Urartu dilleri arasında da bir benzerlik vardır. Aynı kökten gelip akraba olan Hurri Krallığı Diyarbekir, Mitanni Krallığı ise Osroeneye (antik çağda Edesa, yani Urfa) ve Nusaybin (Nisibis)'de kurulmuştur.
Ses ve tını güçlü bir enerjidir.
Her ses belirli bir frekansta sallanan dalgaların yarattığı bir titreşimdir.
Eski ritüellerde sözcükler, sesler ve şekiller belirli bir şeyi elde etmek için birleştirilirdi.
Bir kelimenin her harfi bir sesi işaretledi ve böylece o sesin duyulmasını kaydetti.
Her sesin özel bir amacı vardı.
Bugün herkesin kabul ettiği genel ve ortak belirlemeye göre müzik = sesler, anlamına geliyor. Müzik = tonları ritim, melodi, uyum açısından belirli (tarihsel olarak belirlenmiş) düzenliliklere göre bir ses grubu ve stilistik olarak bağımsız bir kompozisyon halinde düzenleme sanatı; ses sanatı demektir ama yine dünyada hemen hemen her milletin kullandığı bu genel ve ortak kelimenin anlamı nedir ve etimolojisi nedir, müzik kelimesi hangi dilde türemiştir? Elbetteki müzik kelimesi kürdçe'dir..
Telin bulunması ve kullanılması en ilk defa taş devrinden de önce yaşamış insanlarınn yerde yürüyen veya uçan hayvanları avlamak için onlara tuzak kurmak amacıyla bulunmuş ve kullanılmış olduğu sanılıyor. Tel, sonra yine hemen hemen aynı devrin insanları tarafından hayvan avlamak ve savunmak amacıyla icat edilen ve kullanılan yay ve ok silahında kullanıldı. Yayı icat eden insanlar aynı zamanda yayın gergin teline dokunulduğunda, telin insan kulağına hoş gelen bir ses çıkardığını da keşfettiler. İlk tel hayvan avı işlerinde tuzak kurmak için sağlam ve ince bitki dallarından elde ediliyordu. Daha sonra at kuyruğu kılından zarif teller yapıldı. Pastoral yaşam devrinde (köylü hayatı) koyun ve keçi kılından eğirilip örülen ip ve halatlardan oluşmuş teller elde edildi. Bu ürünlerin gergin telleri, özellikle de at kuyruğu kılından yapılmış gergin teller kulağa çok hoş gelen sesler çıkarıyor. İlk keman bu şekilde bulunmuş olduğu şüphe götürmez bir gerçektir.
Şimdi yine konumuza dönelim; müzik kelimesi ne demektir? Müzik kelimesine yukarıda bahsedilen bu evrim süreci göz önünde bulundurularak ve sonra da tarihte bütün ilklerin medeniyetin doğduğu tarihi Kürdistan topraklarında vuku bulmuş olduğu gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, müzik kelimesinin Kürdistan'da halk arasında binyıllardan beri söylenegelen bir açıklama ve yorumun en doğru ve en makul bir açıklama olduğu anlaşılmış ve görülmüş oluyor. Müzik kelimesi bugün bütün dünya milletleri tarafından kullanılageldiği halde hiçbir halk bu kelimenin onlara ait olduğunu ispat edememiştir. Çünkü müzik kelimesi kürdçe'den başka hiçbir dile ait olmayan bir kelimedir ve iki morfem'den oluşmaktadır: ''Mû' (kıl) + ''Zîq'' (ton, tın)
Kürdçe: kıl (mû), zîq (ton) veriyor demektir = Mû zîq dike / Mû deng (ton), awaz dide.
Dünyada eşi benzeri olmayan bu nota tabletleri bugün iç savaş içerisinde yer alan Suriye’de, zarar görme riski altındaki Ulusal Şam Müzesi’nde sergileniyor.
Arkeologların gerçekleştirdiği yoğun araştırmalar ve titizlikle yürütülen çalışmalar sonucunda dünyanın en eski şarkısına ulaşıldı.
Şarkının Ugarit kraliçesi Nikkal için bestelendiği ortaya çıktı. Nikkal Ugarit inancına göre ‘Meyve Tanrıçası’ aynı zamanda Ay Tanrısı Yarikh’in eşiydi.
Ugarit Uygarlığı milattan önce Suriye’nin Ras Shamra bölgesinde yer alan dünyanın en eski uygarlıklarından biri olarak tarihe geçti. Yaşanan depremlerle yerleşim yerinin yerle bir olduğu düşünülse de aslında Ugarit, tarih sahnesinde oldukça etkin rol oynayan bir uygarlıktı.
Özellikle Ugarit harabelerinde ortaya çıkan kil tabletler, uygarlık tarihi açısından gizemli olayların aydınlatılmasında önemli bir detaydı. California Üniversitesi profesörü ve Berkeley Antropoloji Müzesi’nin küratörü Anne Draffkorn Kilmer, M.Ö. 14 yüzyıla dayanan tabletleri 15 yıl boyunca çözmeye çalıştı.
Çivi yazısıyla yazılmış 36 tablet gün ışığına çıkarıldıktan sonra arkeologlar tarafından “Hurri İlahisi” adı verildi. Kilmer’ın yaptığı araştırmalar sonucunda tapınakta keşfedilen tabletlerde ilahilerin günümüzde arp ya da lir olduğu düşünülen 9 telli “sammum” aletiyle çalınma şekline ilişkin bilgiler yer alıyordu.
Ve müzisyen Michael Levy, sizi aşağıda dinlemeye davet ettiğimiz, dünyanın en eski müzik parçasını lir üzerine seslendirdi.
KÜRD MÜZİĞİ ORJİN(Mahrec)DİR
Ehmedê Fermanê Kîkî, 1935, Damascus
Kürdistan'da araba içinde bir şehirden başka bir şehire giderken, yol boyu, parçalanmışlığın, bölüşülüp paylaşılmışlığın, işgal edilmişliğin, sömürülmenin, ezilmişliğin, inkar edilmişliğin, ırkçılığın, işkencenin üç işaret ve sembolu sık sık göze çarpmaktadır:
1- Şehir girişlerinde yol kenarına diklimiş kocaman bir türk işgal devleti bayrağı
2- Yüksek minareleri olan camiler
3- Araba teybindeki türk müziği
Kürdistan'ın bağrında dikilmiş her türk bayrağı, barbar türk işgali, sömürü, katliam ve soykırımın sembolüdür. Bu kanlı bayrak Kürdistan'ın bağrından sökülüp atılmalıdır.
Kürd şehir merkezleri zaten camilerlerle doldurulmuş. Kelimenin tam anlamıyla her on adımda bir, bir cami var. Dünyanın hiçbir müslüman ülkesinde, hatta islamın merkezi Suudi Arabistan'da bile Kürdistan'da olduğu kadar çok cami yoktur. Düşünün! Niye böyle yapıyorlar? Cevap: din afyonuyla kürdleri çok iyi uyutabilmek ve akabinde ülkeleri Kürdistan'ı ellerinden alıp türkleştirmek için.
Türk müziği yoktur, Hepsi çalıntıdır. Kürdçe'nin binyıllardan beridir söylenen ve herbiri harika bir şaheser olan o güzel ve orjnal klamlarından devşirilmiştir. Bu anlamlı kürdçe sözler türkçe'ye çevrildiğinde çok yakışıksız ve hatta sakat ve çirkin bir anlam ve ifade yükleniyor bu devşirilmişi asli kürdi olan bu müzk parçalarına . Tamamen kaba ve hor bir kültür jenosidi.
Bu kültür jenosidi'ne önayak olmuş, başlıca milli kültür hainlerimizden en çok tanınan hain piyonlardan birkaçıcının adı: Celal Sesigüzel, Nuri Sesigüzel, İbrahim Tatlıses, Izzet Altınmeşe, Selda Bağcan, Recep Kaymak ve benzerleridir.
KÜRD MÜZİĞİ (Awaza Kurdî); en derin insanî duyguların en iptidaî ve en ezgili melodik biçimiyle söylenerek, insan duygu ve düşüncelerine en kuvvetli bir biçimde hitap ve nüfuz eden insanî-ruhî çağrılardır. Binlerce yıldan beri söylenen kürdî stran ve klamların insan duygu ve düşüncelerine bu kadar güçlü bir şekilde hitap etmesinin nedeni işte tam budur.
İlk medeniyet kurucuları insanların doğa karşısında yenik düştüklerinde veya zafer kazandıklarında DUYGULARINI DİLE GETİRMEK İÇİN yaktıkları ağıt ve çıkardıkları neşe ve mutluluk dolu melodiler sonradan MÜZİK FENOMENİNİ doğurdu.
Hurri Uygarlığına ait bir mühür...
Hurriler veya Hurri Devleti, M.Ö. 3.000 itibaren, Sümer, Akkad, Hitit, Ugarit, Mısır kaynaklarında hakkında bilgiler bulunan,
Mezopotamya ve Yukarı Dicle bölgelerinde hüküm sürdüler.
Ya Xudayê heq!
______________ Emil Laroche, Documents en langue hourrite provenant de Ras Shamra; Textes de Ras Shamra en languehittite, in: J. Nougayrol – E. Laroche – Ch. Virolleaud – C. F. A. Schaeffer (eds.), Ugaritica V. Nou-veaux textes accadiens, hourrites et ugaritiques des archives et bibliothèques privées d’Ugarit; com-mentaires des textes historiques (première partie) (Paris 1968) 447–544. 769–784Laroche 1974E. Laroche, Les dénominations des dieux ‘antiques’ dans les textes hittites, in: K. Bittel – P. H. J.Houwink ten Cate – E. Reiner (eds.), Anatolian Studies Presented to Hans Gustav Güterbock on theOccasion of his 65th Birthday (Istanbul 1974) 175–18 |
Dilbilimci Nicholas Yakovlevich Marr “Kürdler, tarihin üvey evlatlarıdır.”
Marr, Kürdlerin Hint-Avrupa kökenli olduklarını savunurken Ön-İrani olmadıklarını açıkça savunan bilim insanlarından biri olmuştur. Bu tezler Sovyetler Birliği tarafından kabul görmüştür.
Marr'ın savunduğu görüşlerden biri, Kürdlerin yaşadıkları coğrafyada 'asil yerli' olduklarıdır. Bir çok kazı çalışması yürütmüştür.
Marr'ın Kürdlerle ilgili bilimsel tezleri henüz tamamıyla türkçe veya kürdçe'ye çevrilmemiştir.
Nuzzi Kerkük'te ki antik hurri Kürd Kenti
Nuzi Tabletler
Nuzi ve İncil
Nuzi tabletleri, MÖ 2. binyılın ortalarında Kuzey Mezopotamya'daki günlük yaşamla ilgili birincil bilgi kaynağıdır. Nuzi, Patriklerin anavatanı Paddan-Aram'dan uzak değildi ve bu nedenle tabletler, ataerkil anlatılarda yansıyan adetlere ışık tutuyordu. İncil'deki Patrikler, Nuzi tabletlerinin çağından birkaç yüz yıl önce yaşamış olsalar da, tabletler, Eski Yakın Doğu'daki gelenekler inatçı ve uzun süreler boyunca sürdüğü için, Patrikler döneminin geleneklerini ayırt etmede hala yararlıdır.
Tekvin anlatımında anlatılan ve bugün bize garip, hatta anlaşılmaz gelen âdetler, İncil'in eski dünyasında yaygın uygulamalar olarak görülüyor. Bunun ötesinde, Nuzi tabletleri, ataerkil anlatıların İncil'deki kronolojinin belirlediği zaman diliminde yaşamı doğru bir şekilde yansıttığını ve birçok eleştirmenin iddia ettiği gibi daha sonraki öykü anlatıcılarının ürünü olmadığını gösteriyor.
BSP 1: 2 (İlkbahar 1988) s. 28
Bugün Irak'ın kuzeydoğu bölgesinde, Kerkük'ün petrol yataklarının yakınında, Güney Kürdistan'ın eteklerinde, Nuzi adında bir antik kent, yaklaşık elli yıl önce bir arkeolog ekibi tarafından Amerikan Ortak himayesinde kazıldı. Doğu Araştırmaları Okulu (Bağdat), Harvard Üniversitesi ve Pennsylvania Üniversitesi.
Nuzi, Mezopotamya'nın bereketli hilalinin batı tarafında birkaç yüzyıl boyunca hüküm süren, İncil'de Hurim, Horites veya Hurrialı olarak geçen Hurri Mitanni imparatorluğunun bir parçasıydı. Hürriyelilerin yaşamlarına ve adetlerine ışık tutan ve özellikle ataerkil döneme ait İncil çalışmaları için özel bir öneme sahip olan özel ve kamu arşivlerinden binlerce tablet ortaya çıkarıldı. Tabletlerden elde edilen bilgilerin çoğu, ata İbrahim'in içinde dolaştığı genel toplumun modeline ve arka planına uyuyor ve Yaratılış kitabında sahip olduğumuz anlatıların bazılarında yansıtılıyor. Bunlardan üçünü belirtmek isterim.
Kız kardeşim olduğunu söyle
Yeni bulundukları Kenan topraklarındaki kıtlıktan kaçarken Mısır topraklarına yaklaşan İbrahim ve Sara için kritik bir durum şekilleniyor. Korkunç bir güvensizlik duygusu İbrahim'in üzerine yerleşti: Ülkede bir kıtlık vardı ve İbrahim, ülkedeki kıtlık şiddetli olduğu için orada kalmak için Mısır'a gitti. Mısır'a girmek üzereyken eşi Saril'e, “Senin çok güzel bir kadın olduğunun farkındayım. Mısırlılar seni görünce
Louis Katzoff
Dünyanın ilk haritası
DÜNYANIN İLK HARİTASI Nuzi Tabletinin Gasur Haritası MÖ 2300 yıllarına tarihlenmiştir. Haritada dağlar ve ırmaklar görülmekte Bunların Küçük zap ve Dicle olduğunu önerilmektedir. Nuzi Günümüz Kerkük kentindedir. HORİLER HORİMLER DÖNEMİ HURRİLERE AİT |
LÊKOLÎNA LI SER HURÎ MÎTANİYAN DÎROKA MEDENİYETA KURDISTANÊ.
|
2500 yıllık bir perküsyon müzik aleti,
Mısır'da sistrum, Latincede sistra,
Yunancada ise seistron denilmektedir.
Genel anlamda sallamak fiili eylemi demek .
Sistrum Mısır'da kutsal bir enstruman .
Basted ibadet törenlerinde tanrıça Hator elinde tutmakta.
Nilin kötü enerjilerini kovmak ve korkutmak için Tanrıça isis tarafından sallanır denilmekte.
Hurrian Tabletlerinin Müzik dünyası açısından önemi
|
by Felicity Bell
Click here to read
April 30, 2021 By Camila
KÜRDLER - MEDENİYETİN EN ESKİ KAVMİ
Medeniyet medeniyet olalı, Kürdistan topraklarından başka bir yerde yaşamamış olan kürdlerin tarihinin 'olmaması' mümkün müdür?
The Russian historian and philosopher Vleshevsky:
Den ryska historieforskaren och filosofen Vleshevsky:
(Rus tarihçi ve filozof Vleshevsky:
|
ANTİK Mezopotamya Müziği
|
| HURRİLER Hurriler (ayrıca Hari, Khurrites, Hourri, Churri, Hurri veya Hurriter olarak da adlandırılırlar), Yakın Doğu Tunç Çağı halkıydı. Hurri denilen bir Hurro-Urartu dili konuşuyorlardı ve Anadolu, Suriye ve Kuzey Mezopotamya'da yaşıyorlardı. Erken Demir Çağı'na kadar Hurriler diğer halklarla asimile olmuştu. Kalıntıları, Urartu devletini oluşturan akraba bir halk tarafından bastırıldı. DİLLERİ Hurri dili, eski Urartu krallığının dili olan Urartu dili ile yakından ilişkilidir. Birlikte Hurro-Urartu dil ailesini oluştururlar. Hurro-Urartu dillerinin dış bağlantıları tartışmalıdır. Diğer dil aileleriyle (örneğin Kuzeydoğu Kafkas dilleri - Çeçen/İnguş) genetik bir ilişki için çeşitli öneriler vardır, ancak bunların hiçbiri genel olarak kabul edilmez. ● ERKEN BRONZ YAŞI Urkesh Habur Nehri vadisi bin yıl boyunca Hurri topraklarının kalbi oldu. Bilinen ilk Hurri krallığı, MÖ üçüncü binyılda Urkesh (modern Tell Mozan) şehri çevresinde ortaya çıktı. Başlangıçta Mezopotamya'nın doğu Sami Akad İmparatorluğu ile ittifak kurduklarına dair kanıtlar var, bu da Akad'ın Naram-Sin saltanatı (MÖ 2254-2218) tarafından bölgede sıkı bir hakimiyet kurduklarını gösteriyor. Bu bölge diğer zengin kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Urkesh şehir devletinin bazı güçlü komşuları vardı. ● ORTA BRONZ YAŞ Hurri isimleri, Orta Tunç Çağı'na kadar kuzeybatı Mezopotamya'da ve modern Irak'taki Kerkük bölgesinde düzensiz olarak görülür. Varlıkları Nuzi, Urkesh ve diğer yerlerde doğrulandı. Sonunda sızdılar ve batıda Habur Nehri vadisinden doğuda Zagros Dağları'nın eteklerine kadar uzanan geniş bir verimli tarım arazisi yayı işgal ettiler. I. J. Gelb ve E. A. Speiser, Doğu Sami dili konuşan Asurlular/Subaryalıların en eski zamanlardan beri Kuzey Mezopotamya'nın dilsel ve etnik alt tabakası olduğuna, Hurrilerin ise yalnızca geç geldiklerine inanıyorlardı. Ancak Subarların artık Hurri ya da en azından Hurro-Urartu halkı olduğuna inanılıyor. • Urkesh MÖ ikinci binyılın başlarında bir noktada, kuzeybatı Sami dili konuşan güneydeki Mari krallığı, Urkesh'i boyunduruk altına aldı ve onu bir vasal devlet haline getirdi. Mezopotamya üzerinde süregelen iktidar mücadelelerinde, MÖ 21. yüzyıldan itibaren Doğu Anadolu'nun Hurri, Hatti ve Hitit bölgelerinde kolonileri elinde tutan Eski Asur İmparatorluğu'nun tahtını bir başka Amor hanedanı ele geçirmişti. Asurlular daha sonra MÖ 19. yüzyılın sonlarında ve 18. yüzyılın başlarında Mari ve kuzey doğu Amurru'nun (Suriye) büyük bir bölümünde kendilerini efendi yaptılar. Shubat-Enlil (modern Tell Leilan), eski başkenti Assur pahasına Shamshi Adad I tarafından bu Eski Asur imparatorluğunun başkenti yapıldı. YAMDAH Hurriler de bu dönemde daha batıya göç ettiler. MÖ 1725'te, Alalakh gibi kuzey Suriye'nin bazı bölgelerinde de bulunurlar. Karışık Amorit-Hurrian krallığı Yamhad'ın, MÖ 1600 civarında erken Hitit kralı I. Hattuşili ile bu bölge için mücadele ettiği kaydedildi. Hurriler, Anadolu'nun güneyindeki Kizzuwatna ülkesindeki Adaniya kıyı bölgesine de yerleştiler. Yamhad sonunda güçlü Hititler karşısında (yüz yüze) zayıfladı, ancak bu aynı zamanda Anadolu'yu Hurri kültürel etkilerine de açtı. Hititler, birkaç yüzyıl boyunca hem Hurri hem de Hatti kültürlerinden etkilenmiştir. ● GEÇ BRONZ DÖNEMİ MİTTANİ Hint-Avrupa Hititleri, Yamhad'ın yenilgisinden sonra güneye doğru genişlemeye devam ettiler. Hitit kralı I. Mursili'nin ordusu (o zamanlar zayıf ve küçük bir devlet olan) Babil'e doğru yol aldı ve şehri yağmaladı. Babil krallığının yıkılması, Asur'da hırssız veya izolasyonist kralların varlığı ve ayrıca Yamhad krallığının yıkılması, başka bir Hurri hanedanının yükselişine yardımcı oldu. İlk hükümdar, MÖ 1500 civarında Mitanni krallığını kuran Kirta adında efsanevi bir kraldı. Mitanni yavaş yavaş Habur vadisinin çevresindeki bölgeden büyüdü ve MÖ yaklaşık olarak Yakın Doğu'nun belki de en güçlü krallığıydı. MÖ 1475–1365, ardından Orta Asur İmparatorluğu tarafından gölgede kaldı ve sonunda yok edildi. ARRAPHA Bir başka Hurri krallığı da MÖ on altıncı yüzyılda Babil gücünün düşüşünden yararlandı. Hurriler, Dicle nehrinin kuzeydoğusunda, modern Kerkük'ün çevresindeki bölgede yerleşmişlerdi. Bu Arrapha krallığıydı. Antik Nuzi Yorgan Tepe'deki kazılar, bunun Hurriler hakkında bilgimiz için en önemli yerlerden biri olduğunu kanıtladı. İthi-Teshup ve Ithiya gibi Hurri kralları Arrapha'ya hükmetti, ancak MÖ on beşinci yüzyılın ortalarında Büyük Mitanni Kralı'nın vassalları haline geldiler. Arrapha krallığının kendisi MÖ 14. yüzyılın ortalarında Asurlular tarafından yok edildi ve daha sonra bir Asur şehri oldu. ● BRONZ DEVRİ ÇÖKÜŞÜ MÖ 13. yüzyılda, Mitanni krallığının Asur tarafından yok edilmesiyle birlikte tüm Hurri devletleri diğer halklar tarafından yenilmişti. Hurrilerin ana toprakları, Habur nehri vadisi ve güneydoğu Anadolu, Yakın Doğu ve Küçük Asya'nın çoğunu yönetmeye gelen Orta Asur İmparatorluğu'nun (MÖ 1366-1020) eyaletleri haline geldi. Tunç Çağı'nın sonunda bu erken Hurri insanlarına ne olduğu belli değil. Bazı bilim adamları, Hurrilerin, Asur tarafından fethedilmeden önce, Demir Çağı'nın başlarında, Asur'un kuzeyindeki Nairi ülkesinde yaşadığını öne sürdüler. Sonraki yüzyıllarda kuzey Suriye'nin Hurri nüfusu, dillerinden Akad'ın Asur lehçesi ve daha sonra Aramice lehine vazgeçmiş görünüyor. URARTU Ancak bir iktidar boşluğu, yöneticileri eski Hurriceye benzer Urartuca konuşan yeni ve güçlü bir devletin doğmasına izin verecekti. Orta Asur İmparatorluğu, Hurro-Mitanni İmparatorluğu'nu, Hitit İmparatorluğu'nu yıktıktan, Frigler ve Elamitler'i yendikten, Babil'i, Suriye'deki Aramileri, kuzey Antik İran'ı ve Kenan'ı fethettikten ve Mısırlıları yakın doğunun çoğundan dışarı çıkmaya zorladıktan sonra, kendisi gitti. MÖ 11. yüzyılın ikinci yarısından itibaren göreli bir düşüş yüzyıla. Urartular böylece kendilerini Van Gölü ve Ağrı Dağı çevresinde empoze edebildiler ve güçlü Urartu Krallığı'nı kurdular. MÖ 11. ve 10. yüzyıllarda krallık, kuzeyde Kafkas Dağları'ndan, güneyde kuzey Asur ve kuzey Eski İran sınırlarına kadar uzanan bir bölgeyi kapsıyordu ve Doğu Anadolu'nun çoğunu kontrol ediyordu. Asur yaklaşık olarak bir kez daha genişlemeye başladı. MÖ 935 ve Urartu ve Asur, şiddetli rakipler haline geldi. Urartu, bir süre için Asur yayılmacılığını başarılı bir şekilde püskürttü, ancak MÖ 9. yüzyıldan 7. yüzyıla kadar giderek topraklarını Asur'a kaptırdı. MÖ 7. yy'a kadar hayatta kalacaktı ve bu sırada tamamen Yeni Asur İmparatorluğu'na (MÖ 911-605) fethedildi. ● KÜLTÜR, TOPLUM VE ŞEHİRCİLİK Hurriler usta seramikçilerdi. Çömlekleri Mezopotamya'da ve Fırat'ın batısındaki topraklarda yaygın olarak bulunur; Yeni Krallık zamanında, uzak Mısır'da çok değerliydi. Arkeologlar, Hurriler tarafından kullanılan iki tür çark yapımı çanak çömlek için Habur malı ve Nuzi malı terimlerini kullanırlar. Habur malı kırmızımsı boyalı çizgilerle geometrik üçgen desenli ve noktalarla karakterize edilirken, Nuzi malı çok belirgin formlara sahiptir ve kahverengi veya siyah renkte boyanmıştır. Hurrilerin metalurjide bir ünü vardı. Sümerce "bakır ustası" tabira/tibira teriminin Hurri dilinden ödünç alındığı ileri sürülmektedir; bu, Hurrilerin Akad kaynaklarında ilk tarihsel sözlerinden çok önce var olduklarını ima eder. Bakır, Anadolu'nun dağlık bölgelerinden güneye Mezopotamya'ya alınıyordu. Habur Vadisi metal ticaretinde merkezi bir konuma sahipti ve Anadolu yaylalarında bulunan Hurrilerin egemen olduğu Kizzuwatna ve Ishuwa ülkelerinden bakır, gümüş ve hatta kalaya erişilebilirdi. Altın kıttı ve Amarna mektupları bize onun Mısır'dan alındığını bildiriyor. Daha sonraki Urartular dışında Hurri metal işçiliğinin pek çok örneği günümüze ulaşmamıştır. Urkesh'te bazı küçük, ince bronz aslan heykelcikleri keşfedildi. Mitanni, atlarla yakından ilişkiliydi. Önemli bir Hurri nüfusuna sahip olabilecek Ishuwa ülkesinin adı "at arazisi" anlamına geliyordu. Hattuşa'da bulunan bir metin, atların eğitimi ile ilgilidir. At eğitiminden sorumlu olan kişi Kikkuli adında bir Hurri idi. Ugarit'teki Hurri metinleri arasında, yazılı müziğin bilinen en eski örnekleri, M.Ö. 1400 M.Ö. Bu parçalar arasında dört Hurri bestecinin, Tapšiẖuni, Puẖiya(na), Urẖiya ve Ammiya'nın isimleri bulunur. Hurri kültürünün Hititlerin dini üzerinde büyük etkisi olmuştur. Kizzuwatna'daki Kummanni'deki Hurri kült merkezinden Hurri dini, Hitit halkına yayıldı. Senkretizm, Eski Hitit ve Hurri dinlerini birleştirdi. Hurri dini, Baal'ın Teşub'un muadili olduğu Suriye'ye yayıldı. Hurri dini, farklı biçimlerde, eski Mısır ve güney Mezopotamya hariç, tüm eski Yakın Doğu'yu etkiledi. Hurri ve Urartu dilleri akraba olmakla birlikte, karşılık gelen inanç sistemleri arasında çok az benzerlik vardır. Ancak Hurrilerin de Urartular gibi çok tanrılı inançları vardı. Hurri kent kültürü çok sayıda şehir tarafından temsil edilmedi. Urkesh, MÖ 3. binyıldaki tek Hurri şehriydi. MÖ 2. binyılda, Mitanni'nin başkenti olan Arrapha, Harran, Kahat, Nuzi, Taidu ve Washukanni gibi bir dizi Hurri şehri biliyoruz. Tell Fakhariya'da olduğu iddia edilen Washukanni'nin yeri kesin olarak bilinmemekle birlikte, Habur Vadisi'ndeki hiçbir söylen (şehir höyüğü) 1 kilometrekareyi (250 dönüm) çok aşıyor ve sitelerin çoğu çok daha küçük. . Hurri kent kültürü, Asur ve eski Mısır'ın merkezi devlet yönetimlerinden oldukça farklı görünmektedir. Bir açıklama, Hurri krallıklarının feodal örgütlenmesinin, büyük saray veya tapınak mülklerinin gelişmesine izin vermemesi olabilir. |
ANA kelimesi kökeni hurilerden geliyor.
İştar ana
HURRİ dilinde yazılmış tablette "İştar ana" geçiyor
LISTEN THE HISTORIC SONG MELODY
SOMER-SUMER
HATI-HITIT
MITANÎ
PARTIA
URARTU
