Thea Oljelund , Hästen Från Kurdistan
 |
 |
138 kr (Hårdbunden: 178 kr)
Beställ: saradistribution @ gmail . com
Thea Oljelund , Hästen Från Kurdistan
|
|
''Den bördiga halvmånens område har sedan gammalt varit berömt för sin textilindustri. ”Innan sidenet kom från Kina och bomullen från Indien, vävarna från detta område har haft ett ständigt behov av ull, och ull kom från de ’kurdiska’ fåren. I främre Asiens städer hade man också behov av det ’kurdiska’ fårköttet. Så spelade kurderna en viktig roll i Främre Asiens ekonomiska liv – som dess djuruppfödare. Den rollen torde de tidigt ha kommit att spela. Det var kanske de som införde hästen hos assyrierna en gång. Och hästen uppföder de i viss mån fortfarande''.
Carl-Elof Svenning, Politisk tidskrift, CUF, januari 1964, om de moderna kurdiska herdestammarna”)
1800
Pêşbirka hespan a li Ewrûpayê sed sal berê
Hespên Kurdistanê jî di pêşbirkê de bûn
| GOG ÇOKAN --- Kürder ve polo oyunu Kürdçe'de /Gog-Çokan/ denir ve bu oyun kürdler için en önemli spor oyunlarından biriydi ve elbette tehlikeli bir spordur ve riskler içerir. Sultan Selahaddin'in babası Necmeddin Eyüp, bu oyunu oynarken attan düşerek bu spor nedeniyle hayatını kaybetti. İbn Kesir diyor ki: Sultan Selahaddin el-Eyyubi polo oynamakta iyiydi. 1682 yılında vefat eden Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi, Sayahatnameh adlı kitabında kürdler arasındaki bu oyunu detaylı bir şekilde anlatmaktadır. Bu oyun aynı zamanda kürdsüvari kuvvetlerine yönelik bir askeri tatbikattı. Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi (1611-1682), Siyahatnamah adlı kitabında Bitlis Kalesi'ne üçüncü ziyaretinde Kürtler arasında polonun canlı bir tasvirini sunar. Çelebi, Şeref Han Camii yakınındaki Çogan Sarayı'nı gördüğünde, buraya gelip çogan ve dörtnala hünerlerini sergileyen "Ruzki" kabilesine mensup atlı askerleri gördü. Polo muhteşem bir manzaraydı ve cesareti, sabrı ve biniciliği sınamak için harika bir fırsattı. Bazen asaların ıskalayıp atın bacaklarına çarptığı ve zavallı midillinin ya da kısrağın topallamasına neden olduğu oluyordu. Ama atlar o kadar iyi eğitilmişlerdi ki, kedilerin farenin peşinden koşması gibi topu kovalıyorlardı. Oyun aynı zamanda mükemmel bir askeri tatbikattı, ancak bazen top için gerçek, kanlı bir savaşa dönüşüyordu. Oyunun bitiminden sonra, iki takımdan birinin topu kendi kalesine kaç kez götürebileceği, üzerinde anlaşılan bir sayıya göre, örneğin beş veya on olarak sayılır. Kürd şairleri bu oyunu şiirlerinde kullanmışlardır. Şair Molla El Cezeri şöyle diyor: Li ber Cokan u kasoyan Ji derba Turk u Hindoyan Hakkari'li Ahmede Xani ise (1651-1707) aşk destanı "Mem û Zîn burada oyunun terimlerinin bayramdaki aşıkları tarif etmek için şaşırtıcı bir şekilde kullanıldığını görüyoruz. Khani diyor ki: Bazıları çıplak ayaklı, bazıları ise başı açık. Ayaklar raket gibidir ve kafalar top gibidir; yani başları neredeyse ayaklarına değecek kadar alçaktırlar. XANİ, Prens Zaidin'in av gezisini anlatırken şunları söylüyor: Bastonların yanında tokmaklar taşıyıp geyiklerin boynuna atıyorlardı. Khani, Mem'ın en yakın arkadaşı Tacdin ve iki erkek kardeşinin Prens Zaidin'den, Zain'in sevgilisi Mem'ı hapishaneden serbest bırakmasını isteme çabalarından bahsettiğinde, Tacdin bir elçi gönderir ve o da prense Tacdin'den alıntı yaparak şunları söyler: Dördümüzün (Tajdin, kardeşleri ve Mam) kafaları onun iradesinin tokmağının önünde top gibi KÜRD edebiyatında sıkça hem genel anlamda hemde metafor olarak kullanılmıştır. |
Den bördiga halvmånens område har sedan gammalt varit berömt för sin textilindustri. ”Innan sidenet kom från Kina och bomullen från Indien, vävarna från detta område har haft ett ständigt behov av ull, och ull kom från de ’kurdiska’ fåren. I främre Asiens städer hade man också behov av det ’kurdiska’ fårköttet. Så spelade kurderna en viktig roll i Främre Asiens ekonomiska liv – som dess djuruppfödare. Den rollen torde de tidigt ha kommit att spela. Det var kanske de som införde hästen hos assyrierna en gång. Och hästen uppföder de i viss mån fortfarande''.
Carl-Elof Svenning (1904-1984)
Politisk tidskrift, CUF, januari 1964, om de moderna kurdiska herdestammarna”)
