STADSBIBIOTEKET
Stockholm Şehir Kütüphanesi <3

SARA Distribution’un (kuruluş: 1987) en büyük ve en itibarlı müşterilerinden biri: Stockholm Şehir Kütüphanesi – Stadsbiblioteket. Ancak bundan çok daha çarpıcı olan, SARA’nın dünya çapındaki en büyük müşterisinin Amerikan Kongre Kütüphanesi (Library of Congress in Washinton DC) olmasıdır. Bu, Amerikan senatosuna bağlı dünyanın en büyük kütüphanesidir. İkinci büyük müşteri ise, dünya akademyasının en prestijli kurumlarından biri olan Harvard Üniversitesi Kütüphanesi (Widener Library of Harvard University, Cambridge, Boston, Cambridge, Boston). Üçüncü sırada New York Halk Kütüphanesi, ardından da Stockholm Şehir Kütüphanesi Stadsbiblioteket gelmektedir.

Yalnızca Stockholm Devlet Kütüphanesi bugüne kadar SARA Distribution’dan en az 5.000 Kürtçe eser satın almıştır. İsveç’e ilk geldiğimde bu kütüphaneyi ziyaret etmiş, heyecanla kürdçe kitap aramıştım.

İkinci katta, sağdaki raflardan birinde iki kürdçe kitap bulmuştum:

Destana Memê Alan (Bahoz Yayınevi)

Sewra Azadî – Cegerxwîn’in Özgürlük Devrimi adlı divanı (Bahoz Yayınevi)

Bu eserler, 1960’lı ve 70’li yıllarda Almanya’da rahmetli Hemreş Reşo ve Mamoste Reşo Zilan tarafından çıkarılıyordu. O an yaşadığım sevinç ve gurur tarif edilemezdi. İçimde büyük bir umut uyanmıştı: İnkarcı, ırkçı ve işgalci zihniyete karşı artık biz de güçlü bir kültürel varlık gösterebileceğiz! diye düşünmüştüm.

Bugün eski yoğunlukta olmasa da, bu kütüphane halen yılda yaklaşık 100 kürdçe kitap satın almaya devam ediyor (2018).

SARA Distribution’un Tarihî ve Kültürel Önemi ve SARA Distribution'a Kürd Liderlerin Yaptığı İhanet

Bugüne kadar, kürd edebiyatını dünyaya SARA Distribution kadar sistematik ve kapsamlı şekilde tanıtan ikinci birkürd yayınevi veya dağıtım kuruluşu olmamıştır. SARA; yayınevi, matbaa ve dağıtım şirketi olarak üç işlevi birden yürütüyordu. Bu kurumun en dikkat çekici özelliği, herhangi bir siyasi ya da dini örgüte bağlı olmadan, tek bir kişi tarafından yönetilen, tamamen bağımsız, özgür ve son derece aktif bir özel girişim olmasıydı.

Yıllar boyunca, kürd edebiyatına ve kültürüne ait on binlerce kitap, dergi, gazete ve belge dünyanın dört bir yanına – özellikle de Harvard, Library of Congress ve New York Public Library, Bibliotekha Alexandrina Egypt gibi küresel kültür merkezlerine – ulaştırıldı. Bu, kürd ulusal belleğinin uluslararası alanda görünürlük kazanması açısından tarihî bir başarıdır.

İhanet ve İlgisizlik

Ancak ne yazık ki, bu tarihî kurum kürd liderler tarafından hiçbir zaman desteklenmedi. 16 Mayıs 2024 tarihinde, Kürd Sürgün Müzesi'nin ( http://www.kurdishmuseum.org ) de içinde yer aldığı binayı satın alan özel bir şirket, SARA Distribution’un kira sözleşmesini tek taraflı olarak iptal etti. Bana yalnızca üç ay içinde, 38 yıldır içinde muhafaza edilen yaklaşık 50 bin kitap, belge ve dökümanın bulunduğu mekanı boşaltmam söylendi.

Bu ağır yıkım karşısında hiçbir kürd lideri yardım elini uzatmadı. Bugün, bu paha biçilmez eserlerin tamamı, bir mahzende çürümeye terk edilmiş durumdadır. Üstelik bu mahzenin yüklü kira bedelini de halen her ay kendi cebimden ödemeye devam ediyorum.

Ne diyelim?

Bijî serokên kurda!

Goran Candan