Ett
grundmönster i de kurdiska mattorna:
Mir-i Bota (*)
MÎRÊ BOTAN (Mîr-î Bota)
Det var kurderna som första gången i historien tillverkade färgat tyg
-Meşhur "Iran Halıları"nın Temel Süs Motifleriden biri olan: 'Mîrî Bota" adlı süs motifidir-
Bu konudaki bilgi, yukarida kapak resmini gördügünüz Bokförlaget
FORUM adli yayinevi tarafindan 1975 yilinda Isvec'te yayinlanmis, Preben Lieberteau'nun Orientaliska mattor i Färg adli kitabinin 45.
sayfasinda yer almaktadir.
İSLAMcılık adımızı tarhten sildi, bizi arab, türk ve fars olarak tarihe tanıttı. Bütün kürd kültürünü arab, türk ve fars kültürü olarak tarihe kaydetti. Örneğin dünyaca meşhur Bijar adlı kürd halısı, Doğu Halıları'nı tanıtan bir kitapta; ''adını kürdlerin yaşadığı bir şehirden alan Bijar adlı fars halısı' diye geçiyor. Sonra da halı motifleri bölümünde, bu önceki ifadesiyle çelişerek; 'mir-e Bota' diye bir halı motifininden bahsediyor.
Hatta mutlak bir arab-türk & fars islam saltanatı olan İSLAMcılık, yaşayan kürd dilini, kürd insanını bile inkar etti, yok saydı. Tarihe baktığımızda, bütün kürd krallıkları arabın, türkün ve farsın krallığıdır diye geçiyor.
İslam(cılık) arab üstünlüğü iddia eden ultra ırkçı-şöven bir arab, türk ve fars ideolojisidir ve bunu artık çoğu kürd biliyor. Ama bu ırkçılık ideolojisine VATANINI GÖNÜLLÜ SATAN, yabancı hakimiyete peşkeş çeken de tarihin HAİN İSLAMİST (ümmetçi) KÜRD liderleridir.
Bugün bu büyük azabı ve işkenceleri çekmemizin baş müsebbibi; tarihteki müslüman(ist) kürd liderlerdir. Günümüz kürd liderleri de bu ihanetçi müslüman(ist) kürd liderlerin izinden gidiyor. Kürdistan'da arab, türk ve fars işgalinin devam etmesini ve kürdlerin hakim arab, türk ve fars uluslarının AŞAĞISINDA/ALTINDA ikinci sınıf bir ulus olarak gurursuz ve alçak bir şekilde yaşamalarında hiçbir beis görmüyorlar. Bunlar müslüman(ist) kürd liderlerdi. Solcu kürd liderler de, tıpkı bu ihanetçi müslüman(ist) kürd liderlerin izinden giderek, ''Kürdistan'ı Türkiye'ye kattıklarını'', ''Kürdistan fikrini çöp tenekesine attıklarını'', ''Türkiye'yi kendilerine vatan seçtiklerini'' söyleyebilecek kadar bağımsızlık ve özgürlük (insanlık) karşıtı olmuşlardır.
ORDFÖRKLARINGAR:
(*): Orden Mir-i Bota/Mîr-ê Bota är på kurdiska. Det vill säga storfursten av Botan. Provinsen Botan har spelat en central roll i det kurdiska politiska och kulturella livet i flera hundra år. På kurdiskans syddialekt och på persiska läses genitivet ê som î.
Mi[h]r: storfurste. Arabiskans 'emir' och persiskans 'amir'
med ett vokalinskott (e/a) i ordets början härstammar från detta kurdiska
ordet Mî[h]r.
Mi[h]rî: Ordet mihr med ett substantivbildande
'i' på slutet (mihrî)får betydelsen
av solens börd, solig, från solen, solgudens representant på
jorden, kejsare, kung.
Bota[n]: Provinsen Botan ligger i norra delen av Mesopotamien,
vid sydligare delen av zagrosbergen. Detta landskap är sedan urminnestider
Kurdistans huvudprovins vilket kurdernas storfurste Mir alltid
bodde i. Kurdistans övriga andra provinser tog emot politiska dekret och
instruktioner från furstendömet Botan. Så gott som hela kulturella
livet styrdes från denna huvudprovins som var säte för
kurdernas konungar: Mîr-ê[n] Botan, det vill säga
Botans storfurstar. Pluraländelserna 'n' faller
bort i talspråket.
Tarihi kürd halıları Avrupa’da bir kaç müze de sergilenmektedir.
Seyyahlar, kürtlerin halı dokunmasında çok usta olduklarını belirtmişlerdir.
Kürd halıları hep "İran Halısı" diye tanıtılmıştır.
Dünyaca ünlü Kürd Bijar Halıları
Kürs halısı Avrupa’da bir kaç müze de sergilenmektedir. Seyyahlar, kürdlerin halı dokunmasında çok usta olduklarını belirtmişlerdir.
Küd halıları zamanla "Fars Halısı" diye tanıtılmıştır.
Halı dokumacılığı Kürdlerin en eski sanatları arasındadır.
Kumaşı İLK boyayan kürdlerdir.
''Kürdler halı ve kilim dokumacılığında ünlü bir halktır. Halı motifleri çoğu zaman kürdlerin kabile sembolleri veya güneş, hayat ağacı vb sembollerle süslenir.
Ezidi Kürdler ise genellikle tavus kuşunu kullanır.''
Kaynak: Sovyet Ansiklopedisi
Kurdish Rug with the swastika motif
Merş - Rengê gerû
* * *
A very central motif of almost all Kurdish rugs
Tarihte ilk renkli kumaşı kürdler üretmiştir.
Antique B&W Advertisement - Kurd Rugs & Ellimans & Rowlands & Van Houtens Cocoa From The Illustrated London News 1889
Kürd halıları, 1930'lardan sonra 'İran halısı' diye dünyaya tanıtılmıştır!
-- Oysa dokuma sanatını ilk bulan ve kumaşa ilk renk veren kürdlerdir.
22 Mart 1908 New York Tribune
Kürd halıları, 1930'lardan sonra İran halısı diye dünyaya tanıtılmıştır. Bunun sebebi ingiliz emperyalizmi eliyle yeni kurulmuş
alman emperyalizmi eski uşağı Türkiye'nin kürdleri asimile etmesine yardımcı olmak içindi. Kürdlerin ülkesi kadim kültürlü Kürdistan'ı
parçalayıp, bölüp beş devlet arasında paylaşan Avrupa, böyle yapmakla kürd kültürünün bu yeni uşak devletcikler tarafından yağmalanmasına aktif bir şekilde yardımcı oldu. Ama kürd kültürü uşak türk devletçiği kurulmadan önceden de avrupalılar tarafından inkar ediliyordu. Bu sefer de sebep dini gericilikti.
Irkçı hıristiyan ortaçağ Avrupa gezfinleri ve araştırmacıları kürdleri Avrupa haçlı ordularını yenen ve Kudüs'ü işgalci haçlı ordusu'nun elinden alan ta Muhteşem Salahaddin Eyubi döneminden beri 'kürdler müslümandır' gerekçesiyle 'araştırılmaya değmez kültürsüz vahşilerdir' önyargısı ile küerdlere karşı
yazılar yazıyorlardı. O zamanın avrupalı bilirkişileri sözümona alimleri kesintisiz islam fetihlerinden dolayı islama doğal olarak çok karşı idiler. Ama kürdlere karşı gerçek olmayan yaftalamalarla çok ırkçı ve haksız davranıyorlardı. Avrupa'nın o zamanki bu tarihçileri o kadar çok islam karşıtı oldular ki sonunda sadece kürdleri inkar etmekle kalmadılar ama kendi köklerini bile inkar etmeye başladılar. Avrupalıların kökünün 'barbarlar' tarafından fethedilmiş olmasından dolayı avrupalıların köklerinin Anataolya'dan olduğunu, değil Yunanistan'dan olduğunu söylüyorlardı. Oysa Yunanistan'ın kökü de aslında tarihi Kürdistan'ın Batı parçası olan Doğu Anatolya'dandır. Bilindiği gibi geç (bugünkü) yunan kültürünün oluştuğu Doğu Yunanistan da Batı Anatolya topraklarıdır. Yani gerçekte Türkiye diye bir ülke tarihte yoktur. Türkiye denen gecekondu devleti enperyalistler tarafından bir gecede icat edildi. Adı bile almancadır: ''Turkei'' .
Perslere gelince kürdlere göre çok yeni bir kavim ve addır. Kadim kürd kelimesi karşısında pers kelimesi tarihte oldukça çok yeni bir olgudur.
Dünya Hali Piyasasinda Kürd Halıları
1800s
Newyork Times ve diğer gazetelerdeki ilanlar.. fiyatlara bakilirsa dönemin en pahali ve en kaliteli halıları..
 |
 |
Kumaşı ve renkli kumaşı ilk icad eden moda öncüsüydü de.. 1852
Kürdler, sanat, ilim, irfan, edebiyat, ahlak, medeniyet konusunda en önde idiler. İşte ispatı bu sayfada duruyor.
Ama kürdlerin islamcı liderleri kürdlerin özgürlüğünü ümmet denilen işgalci, ırkçı ve inkarcı islamist vahşete
ipotek ettirdiler. Böylelikle kürdler bugün yukarıda sayılan bütün o erdemlerin en gerisine düşürüldü.
Çünkü kürdlerin herşeyi olan vatanları kürdlerin ellerinden alınmıştır. Vatan, yani herşey elden alınmışsa işte o zaman bütün bu erdem ve faziletlerin yoksunu olmak demektir.
“Kürd kadınları içinde halı ve kilim dokumayana rastlanmaz. Kürd tarihinden ve kadim kürd geleneklerinden gelen bu el sanatına,
kürd kadını büyük bir ilgi göstermektedir.”
J. Iten Marritz
(Doğru, kumaşı ilk dokuyan kürdler olduğu gibi kumaşı ilk boyayan da kürdlerdir.)
Det sägs att det var kurderna som producerade det första färgtyget.
Det var säkerligen kurderna som producerade det första tyget också
Colors of Kurdish rugs comes from Kurdistan's nature
Tarihi kürd kıyafetiyle bir ezidi kürd kızı
Ortadoğu'daki bütün halkların tarihte giydikleri kıyafet modelleri
tarihte ilk kumaşı, ilk renkli kumaşı üreten Pastoral Devrimi (köylülük yaşamı devrimi) öncüleri kürdlerin elbiselerinin modelidir.
Kürd olmayan Ortadoğulu bazı etnik guruplar hala kürdlerin bu kıyafetini kullanmaktadırlar.
Bunlar genellikle bugün Musul, ve çeveresinde bulunan etnik dini guruplardır.
7th century BC. Relief of a Hittite - Teşîrêsên kurd ên mêjûyî û yên îroyîn
7th century BC. Relief of a Hittite
