HATİ (HİTİT)
BC 2500-2000
BC 1900 - 1200
ANATOLIYA HATTİ ÜLKESİ
HİTİT DEVLETİNDEN ÖNCEDİR
Anatolya'nin adı bilinen en eski halkı hattilerdir."Yapılan araştırmalar ile hattice'nin sümerce, hurice, urartuca gibi aglutinant bir dil olduğu anlaşılmıştır.
HATTİ UYGARLlĞl (M.Ö. 2500 - 2000) hitit metinlerinde kalıntılarına rastladığımız hatti dili kendine öz bir yapıya sahip olup kendisi ile çağdaş olan dillerden hiç biriyle benzerlik göstermez. Hattiler Mezopotamya etkileri taşımakla birlikte sanat ve genellikle maddi kültür yönünden güçlü bir özgünlük gösterirler. Din töre mitoloji ve sanat bakımından büyük bir varlık sergileyen hattilerin etkileri Anatoliya'da iki bin yıla yakın bir süre boyunca yaşamıştır. Nitekim Anatoliya' M.Ö. 2500 - 700 tarihleri arasında bütün komşuları tarafından hep Hatti ülkesi adı ile anılmıştır. Yine bu nedenle Indo-Avrupa kökenli hititler de bütün tarihleri boyunca yazılı kaynaklarında Anatoliy'yi Hatti Ülkesi olarak anmışlardır. Eski Testament'deki Cheta (Kheta) ile de Anatoliya'da oturan halkın kastedildiği sonradan bu yüzyılın basında Boğazköy tabletlerinin keşfinden ve okunmasından sonra anlaşıldı.
Hatti ülkesi küçük beyliklerden oluşmakta idi. Aynı zamanda en yüksek rahip sıfatını da taşıyan bu kralcıklar çok özgün sanat eserlerinin meydana gelmesini sağlamışlardır. Alacahöyük Horoztepe ve Mahmatlar gibi Kızılırmak kavsi içindeki bölgelerde bulunmuş olan bu eserler hayvan şeklindeki tanrıları; boğalar fırtına tanrısını; geyikler onun karısı olan tanrı kadın Vuruşemu'yu; kral standartları ise evreni (Universium'u) tasvir etmektedirler.
Çoğunlukla bir çift öküz boynuzu üstünde duran bu evren sembolü Anadolu'da hâlâ yaşayan bir masalın 'Dünya bir öküzün boynuzları üzerinde durur ve öküz başını salladığında deprem olur' biçimindeki inancın kaynağı olmak gerektir. HATTİ - HİTİT BEYLİKLER DÖNEMİ (M.Ö 2000 - 1750)M.Ö. üçüncü binin sonlarında Kuzey Avrupa'dan sıcak ülkelere doğru olagelen Indoavrupalı kavimlerin büyük göçü sırasında aynı kökten olan Hititler Kafkasya üzerinden Anatoliy'ya geldiler. Ancak Hitit kabilelerinin bu göçü istiladan çok sızma yolu ile gelişti. O dönemlerde Hatti beyliklerinin egemenliğinde olan Anadolu'da M.Ö. 2. binin ilk çeyreğinde Indoavrupalı kökenli beyliklerin de birdenbire yer aldığını görüyoruz. Giderek Hitit beylikleri çoğalmış ve böylece 1750 sıralarında Anadolu dışardan gelen Hititlerin eline geçerek Hitit Devleti kurulmuştur.
Orta Anatoliy'daki Hatti Beylileri bir protohistorik (ön tarih) uygarlığıdır.
Hattiler Anatoliy'nin yerli halkıdır. Tahminen 3. binin ortalarından beri küçük krallıklar, beylikler halinde yani kent-devleti olarak idare ediliyorlardı. Anadolu'nun orta bölgelerinde ve güney doğusunda yerleşmişlerdi. Prof. Emin Bilgiç, güneydoğu Anadolu';da Hattice yer adları saptamıştır.
2000 tarihlerinden itibaren teker teker Hititlerin eline geçtiler. Ancak yinede nüfusun çoğunluğunu oluşturuyorlardı. Anatoliy yarımadasının bilinen en eski adı "Hatti Ülkesi" dir. 1700 yıl boyunca bu isimle anıldı Anadolu. İlk olarak Mezopotamya kaynaklarında, Akkad Sülalesi Döneminde (2350-2150) bu adlandırmaya rastlıyoruz. VII.yy. Asur kaynaklarına dek bu adlandırma kullanılmıştır. Bu isim öylesine yerleşmişti ki, 2000 lerde gelmeye başlayan Hititler bile yeni yurtlarından "Hatti Ülkesi" diye söz etmişlerdir.
Hattilere, Proto-Hitit demek yanlıştır. Hititler, Hattilerin devamı değildir. Bunlar dilleri ve ırkları tamamıyla ayrı iki halktır.
Hatti dili hakkında bilgilerimiz çok azdır. "Gökten düşen Ay tanrısı" konulu tablet (mitolojik bir öyküyü anlatır), Hattice ve Hititçe iki dillidir.
Hattiler, tanrı ve tanrı isimleri, coğrafi yer adları, mitolojileri ile Hititleri etkilemişlerdir.
Hattilerin okur yazar olduklarına dair belge ele geçmemiştir. Kendilerine özgü bir yazı şekilleri de bulunamamıştır. Hatti beyliklerinin Kaniş'te olduğu gibi asurca bilen katibler kullanmışlardır.
Hattiler insan şekilli, hepsinin adı olan erkek ve kadın tanrılara taparlardı. Yani hayvana tapınma evresini geçmiş bir uygarlığa sahiptiler.
HATİ kelimesi, Tevrat'ta EKSODUS yani ÇIKIŞ bölümünde (3,17) geçer, yani Musa'nın ikinci kitabı Tevrat'ta HATİ kelimesi geçer, hititler demektir.
Doğu Yunanistan (Anatolya) ve Kürdistan'a SONRADAN gelmiş ve buraları işgal etmiş türkler kendilerini bu topraklarda daha önce yaşamış HATİ ve HİTİT'ler gibi kadim medeniyetlerin mirasçıları gibi göstermeye büyük bir özen gösteriyorlar! Oysa türkler dışardan ve çok sonraları bu topraklara gelmiştir. Doğal olarak buralardaki kadim medeniyetlerin gerçek mirasçısı, tarihçi Hennerbichler'in söylediği gibi ''izlenebilir en erken BAŞLANGIÇ'tan beri bu topraklarda yaşayan kürdler''dir.. Zaten kürd dili ve kültürü ile HATİ dil ve kültürü arasında büyük benzerlikler ve örtüşmeler sözkonusudur. İşgalci VATANSIZ türkler böyle yapmakla Kürdistan'ı kendi vatanları yapmak hesapları peşindeler. Ama bilmiyorlar ki evdeki hesap Bağdat'tan bile geri döner. Yaşasın kürdlerin ülkesi Kürdistan! Kahrolsun Türkiye'nin Kürdistan'daki işgal ve ilhakı!
Hitit giyim tarzı hatti geleneğinden gelmektedir..
The sun has been a central symbol of the Kurdish culture and religious beliefs for millennia.
Her kürdün evinde bir tane bulundurması gereken Hati-Hitit Güneş kursu.
Güneş, tarihte insanlar tarafından herzaman
saygı ve beğeni ve hatta korku duyulan tükenmez ve büyük bir güç kaynağı olarak algılanmıştır:
Yeryüzünde büyük hükümdarların kudreti güneşin kudreti ile ölçülmekteydi.
Eski kürdçe'de mir/mihr/xur/xor güneş demektir. Mihrî ve Xorşîd/Xurşîd şahıs isimleri de bu kökenden gelmektedir.
Yeryüzünde insan nüfusu yoğunluğunun henüz fazla olmadığı medeniyetin en ilk
evrelerindeki kürd hükümdarlarına bu sebeple Mihr (yeni kürdçe'de okunuşu: Mîr) denirdi. Yani Güneş'in (en büyük, en kudretli tanrının)
yeryüzündeki temsilcisi demektir. Bu sebeple kürd ulusal bayrağı'nın üzerinde bir güneş bulunmaktadır. Çünkü
ilk çağ kürd hükümdarları tanrının yeryüzündei temsilcileri olarak görülmekteydi.
Arapça'daki 'Emir' kelimesi örneğin arapça değildir.
Arapça'da yabancı kelimelerin arapça ses
yapısına (fonetiğine) göre kolay telafüz
edilebilmesi için sessiz harflerle başlayan
yabancı kelimelerin
başına sesli harf ekleme kuralı olduğu için bu kürdçe kelime arapça'ya geçtiğinde
başına 'e' sesli harfi
eklenerek e-mir, emir olarak telafüz edilmektedir.
Bu sembol türk devleti tarafndan çalınarak Ankara şehir merkezinde bir yere dikilmiştir.
Hati güneş kursu
Bu sembol ve totem Anatolia'nin en eski medeniyeti olan Hati uygarlığına aittir.
Şimdiye kadar bulunmuş kaynaklara göre Hititler diye adlandırılan bir halk Hatti ülkesinde tanrı'larına, dinine, kültürünü, dilini kullanarak Yeni bir medeniyet kurdu.
Çok gerçekçi görünmüyor değil mi?
Değil elbette, barbarlığın em üst seviyesinde olduğu bir dönemde neden bunlar olsun. Onlar zaten aynıydı yani bahsedilen gibi hiçbir yerden gelmediler...
Hatiler Anatolya'ın asıl yerlileri, tıpkı luviler, mittaniler, karduklar, aznawalar ve troyalılar gibi
Hatti kent devletlerinde kadın ve erkek ayrımı yok, özgür ve köleler var. Kanunlarda erkeklerin sahip olduğu haklara sahipler,
Puduhepa,
MÖ 13. yüzyılda yaşamış Hitit hükümdarı III. Hattuşili'nin karısı ve Hitit İmparatorluğu'nun kraliçesi'dir. Hakkında az şey bilinmekle beraber, kendisinden ilk defa bir tablette, Hattuşili'nin evliliği hakkında yaptığı 'kendini savunma konuşması'nda söz edilir. Babası Bentip-šar, Lawanzantiya'lı bir rahipti. Kendisi de Kzuwanatlı bir rahibedir. Kendi adına mühürleri bulunmuş yetkin bir kraliçe olduğu Ramses kızını vererek güçlü ittifak kurmak için mektup gönderdiği ve bunu başardığı tabletlerlerden anlaşılmaktadır.
HİTİT RAHİPLERİNİN KULLANDIĞI SÜREKLİ ELLERİNDE TAŞIDIĞI, EVRENİ SEMBOL OLAN BRONZ DİNİ STAND
Ağlı ve haçlı daire, belki bir güneş sembolü, Alacahöyük'ten geliyor.
XIX-XII yüzyıl. M.Ö. Anadolu Medeniyetleri Arkeoloji Müzesi, Angora
Locations of the Hittite Empire and Mitanni civilization
This map shows the locations of the Hittite Empire and Mitanni Civilizations at their heights.
Hitit İmparatorluğu ve Mitanni uygarlığının konumları
Harita, Hitit İmparatorluğu ve Mitanni Uygarlıklarının yüksek noktalarında konumlarını göstermektedir.
Alıntı Yapılan Çalışmalar
Bentley, Jerry H., Herbert F. Ziegler, Heather Streets-Salter ve Craig Benjamin. Gelenekler ve Karşılaşmalar: Geçmişe Küresel Bir Bakış. Cilt 1. McGraw-Hill Education, 2016.
HATTİLER...
Sıkça Hititler ile karıştırılıyorlar. Oysa Hattiler’in Anadolu’daki varlığı, Hititler’den çok daha eskiye dayanıyor. Anadolu’daki Hatti beylikleri, MÖ. 2500-2000’lerde var olmuş bir Protohistorya uygarlığı. Yani henüz yazıyı kullanmadıkları için tarihsel sürece ait değiller. Ancak bu beyliklerin dili, dini, örf ve adetleri hakkında Hititler sayesinde birçok bilgiye ulaşabiliyoruz. Anatolya’nın bilinen en eski adı “Hatti Ülkesi”. Bu isim, ilk defa Mezopotamya yazılı kaynaklarında Akkadlar döneminde kullanılmış ve en az 1500 sene boyunca Anatolya; Hatti Ülkesi olarak bilinmiş ve tanınmış. Bunun yanında bazı arkeolojik bulgular yüzünden uzun yıllar, Hititler ve Hattilerin aynı ırk ya da akraba ırklar oldukları varsayılmış. Hatti halkı ise kendini Nesice konuşan Nesililer olarak anıyordu. Kendilerini Nesili olarak adlandıran bu grubun yanı sıra Luviler ve Palalar adıyla bilinen gruplar vardı. Yani Hattiler ve Hititler birbirinden dil ve ırk bakımından tamamıyla farklı. Ancak kültürel açıdan bakıldığında; Hatti sanatının Hititler tarafından alındığını, yer isimleri, şahıs isimleri ve efsaneleriyle köklü Hatti geleneğinin Hititlerde yaşadığını görürüz. Hitit metinlerinde kalıntılarına rastladığımız Hatti dilinin kendine özgü bir yapısı var ve çağdaşı hiçbir dille benzerlik göstermiyor. Küçük beyliklerden oluşan Hatti Ülkesi’nde aynı zamanda en yüksek rahip sıfatını da taşıyan krallar, özgün sanat eserlerinin meydana gelmesini sağlamışlar. Alacahöyük, Horoztepe ve Mahmatlar gibi Kızılırmak nehrinin kavisi içindeki bölgelerde bulunmuş olan bu eserler, hayvan şeklindeki tanrılardan oluşuyor. Boğalar fırtına tanrısını; geyikler onun karısı olan tanrıça Vuruşemu’yu; kral standartları ise evreni yani “Universium”u tasvir ediyor. Çoğunlukla bir çift öküz boynuzu üstünde duran bu evren sembolü, bu civarda hala süregelen bir masalın “Dünya bir öküzün boynuzları üzerinde durur ve öküz başını salladığında deprem olur” inancının kaynağı.
Hattûşa
Hurri ve Hatti dilleri Kafkazik gruba dahildir ama Hitit döneminde Önasya'da konuşulan 9 dilden Karca, Likçe, Lidce, Nesice (Hitit dİli), Palaca ve Luvice Hint-Avrupalı dillerdir. Kürdçe'nin lehçeleri bu diller üzerine oturur. Dillerin 8'i bundan ibaret. Bu dillerin sözlüklerine baktığınızda kürtçeyle korkunç bir benzerlik bulursunuz. Bu saydığım diller Milat'tan 2. bin yıl öcesine aittir ve M.Ö. 17. yüzyıldan itibaren yazıya geçmeye başlamıştır. Hitit belgelerinde kullanılan 9. dil ise asurca'dır ve Sami ailesine dahildir. İran coğrafyasında ise bugüne kadar elde edilmiş Hint Avrupalı dile ait en eski yazılı belge M.Ö. 10. yüzyıla tarihlenir. Önasya'da Hint Avrupalı dil konuşulurken aynı dönemde İran'da Elam dili hakimdir ve Elamca Dravidi diller grubuna girer. Kürdleri İran'dan getiren tarihçi bozuntuları okusun ve utansın. Tarih yazılı belgedir (Kenan Fanî Doğan)
The first vehicle of mankind by Hitites
Tarihte ilk savaş arabaları kullanan kavim ne asurlulardır ve nede mısırlılar, hititler ve mitaniler'dir.
Hitit Rahibi Kral veya Ilahi c1600
Hitit, Kuzey Kürdistan M.Ö. 17.yy başlarında
Kemik gözlü bazalt (sol, eski; sağ, restore edilmiş)
Toplam: 87.6 cm (34 1/2 inç)
AÇIKLAMA
Hititler M.Ö. 3. bin yıilda Anatolya'da yaşamış ve yunanca, latince, sanskritçe, ingilizce ve tıpkı bu diğer gibi kürdçe'yi içeren ve kürdlerin atası olan Hint-Avrupa'lı bir kavimdir. Silahları için demir kullanan ilk antik insanlardı. M.Ö. 1600-1200 yillaru arasında imparatorlukları zirvedeydi, orta Anatolya'dan Rojava Kürdistanı'nını (Kuzey Suriye'yi) ve doğu Akdeniz boyunca güneyi kapsıyordu. Büyük imparatorluklarla ticartet yapyorlardı, Hititler, Mezopotamya fikir, kültür ve medeniyetini antik Akdeniz dünyasına (Yunanistan ve İtalya'ya yaydılar.
Bu büyük bazalt heykel ve başındaki boynuzlu konik taç, sahte sakal ve uzun bir ornoz giysili figür bir Hitit tanrisi veya rahip veya kralı oldukça nadirdir.. Sag elinde bir kase tutuyor ve solunda da bir sey tutuyordu, belki de bir kılıç.
Cleveland Sanat Müzesi
Leonard C. Hanna, Jr. Fonu 1971.45
Kadeş Antlaşması - tarihte Hati/Hitit ve Mısır krallıkları arasında MÖ 1274 yılında yapılan bilinen en ilk diplomatik antlaşmadırdır.
Tarihte kayıt altına alınıp bize ulaşmış şimdiye kadarki ilk anlaşma
MÖ. 1.269 yılında Akadca çivi yazsı ile yazılmış Kadesh Antlaşması,
Hititas Kralı Hattusilis III ve Mısır Firavunu Ramses III tarafından imzalandı.
Anlaöma metnänän ä.ände her iki hükümdar ile krallıkları arasında sonsuz bir barış kurmak,
karşılıklı yardım yükümlülüğüyle deniz halkına karşı birlikte savunma yapmak gibi maddeler mevcut.
Burnu eğri hitit okçusu
9. c. M.Ö., Kapara Sarayı, Tell Halaf.
- 9th c. BCE, Palace of Kapara, Tell Halaf.
Anatomik olarak kürd olduğu apaçık meydanda ..
HİTİT devletinin ünlü Güneş Kursu olarak anılan törensel nesne,
Hititlerin sembolü olarak kabul edilir. Hitit kaynaklarına göre bütün tanrıların atası sayılan tanrı Kumarbi’dir.
HATTİLER...
Dünya bir öküzün boynuzları üzerinde durur ve öküz başını salladığında deprem olur” inancının kaynağının olan uygarlık.
Sıkça hititler ile karıştırılıyorlar.
Oysa hattiler’in Anadolu’daki varlığı, hititler’den çok daha eskiye dayanıyor. Anadolu’daki hatti beylikleri,
MÖ. 2500-2000’lerde var olmuş bir Protohistorya uygarlığı'dır. Yani henüz yazıyı kullanmadıkları için yazılı tarihsel sürece ait değiller. Ancak bu beyliklerin dili, dini, örf ve adetleri hakkında hititler sayesinde birçok bilgiye ulaşabiliyoruz.
Anadolu’nun bilinen en eski adı “Hatti Ülkesi”. Bu isim, ilk defa Mezopotamya yazılı kaynaklarında akkadlar döneminde kullanılmış ve en az 1500 sene boyunca Anatolia; Hatti Ülkesi olarak bilinmiş ve tanınmış.
Bunun yanında bazı arkeolojik bulgular yüzünden uzun yıllar, hititler ve hattilerin aynı ırk ya da akraba ırklar oldukları varsayılmış. Hatti halkı ise kendini Nesice konuşan Nesililer olarak anıyordu. Kendilerini Nesili olarak adlandıran bu grubun yanı sıra Luviler ve Palalar adıyla bilinen gruplar vardı.
Yani hattiler ve hititler birbirinden dil ve ırk bakımından tamamıyla farklı. Ancak kültürel açıdan bakıldığında; hatti sanatının hititler tarafından alındığını, yer isimleri, şahıs isimleri ve efsaneleriyle köklü hatti geleneğinin hititlerde yaşadığını görürüz.
Hitit metinlerinde kalıntılarına rastladığımız hatti dilinin kendine özgü bir yapısı var. Küçük beyliklerden oluşan Hatti Ülkesi’nde aynı zamanda en yüksek rahip sıfatını da taşıyan krallar, özgün sanat eserlerinin meydana gelmesini sağlamışlar.
Alacahöyük, Horoztepe ve Mahmatlar gibi Kızılırmak nehrinin kavisi içindeki bölgelerde bulunmuş olan bu eserler, hayvan şeklindeki tanrılardan oluşuyor. Boğalar fırtına tanrısını; geyikler onun karısı olan tanrıça Vuruşemu’yu; kral standartları ise evreni yani “Universium”u tasvir ediyor. Çoğunlukla bir çift öküz boynuzu üstünde duran bu evren sembolü, bu civarda hala süregelen bir masalın “Dünya bir öküzün boynuzları üzerinde durur ve öküz başını salladığında deprem olur” inancının kaynağı.
Hitit savaççıları.. iyi bakın, kürdlerin burunları nerden gelme..
Hettitiska rikets uppkomstHettiterna var ett indoeuropeiskt folk som levde i landet Hatti, i det inre av Anatolien (mindre Asien) mellan århundradena omkring 1900-1200 f.Kr (från den mellersta bronsåldern till början av järnåldern). Området hade tidigare bebotts av hattier vilka finns omnämnda på lertavlor funna i Mesopotamien från tiden för den assyriska kungen Sargon den store av Akkads regim, ca 2300 f.Kr. När sedan hettiterna erövrade landet hamnade hattierna under deras styre. Därmed inleddes det hettitiska väldet i området. Utöver hattier och hettiter kom även andra indoeuropeiska grupper såsom luwier och palaer att ingå i det hettitiska rikets befolkning... |
7th century BC. Relief of a Hittite woman spinning wool, found in Karkamış.
2 pictures are of women spinning wool in Antep springs.
We know that the wool spinning tool was named Teshub, the storm god of the Hurrians, because it spins a lot like the wind.
and still in kurdish this tool is known as Teshi (Ancient Greek language has this sane word from Kurdish)
BC 7 yy. Yün eğiren Hititli kadın kabartması, Karkamış'ta bulundu.
2 resim ise Antep yaylarında yün eğiren kadınları.
Yün egirme aletine, çok dönüp rüzgar gibi çevirdiği için Hurrilerin fırtına tanrısı Teşup ismi verildiğini biliyoruz.
ve hala kürtçede bu alet Teşi olarak bilinmektedir. Eski yunanca da bu kürdçe kelşimeyi kullanıyor.
Kurdish Women from Kurdistan's villages spinning wool
| Hititlerin tapınak yazıtından dua... Tanrım, Beni yavaşlat. Aklımı sakinleştirerek kalbimi dinlendir… Zamanın sonsuzluğunu göstererek bu telaşlı hızımı dengele… Günün karmaşası içinde bana sonsuza kadar yaşayacak tepelerin sükunetini ver . Sinirlerim ve kaslarımdaki gerginligi, belleğimde yaşayan akarsuların melodisiyle yıka, götür. Uykunun o büyüleyici ve iyileştirici gücünü duymama yardımcı ol… Anlık zevkleri yaşayabilme sanatını öğret; bir çiçeğe bakmak için yavaşlamayı, güzel bir köpek ya da kediyi okşamak için durmayı, güzel bir kitaptan birkaç satır okumayı, balık avlayabilmeyi, hülyalara dalabilmeyi öğret… Her gün bana kaplumbağa ve tavşanın masalını hatırlat. Hatırlat ki yarışı her zaman hızlı koşanın bitirmediğini, yaşamda hızı arttırmaktan çok daha önemli şeyler olduğunu bileyim… Heybetli meşe ağacının dallarından yukarıya doğru bakmamı sağla. Bakıp göreyim ki, onun böyle güçlü ve büyük olması yavaş ve iyi büyümesine bağlıdır… Beni yavaşlat Tanrım ve köklerimi yaşam toprağının kalıcı değerlerine doğru göndermeme yardım et. Yardım et ki, kaderimin yıldızlarına doğru daha olgun ve daha sağlıklı olarak yükseleyim. Ve hepsinden önemlisi… Tanrım, Bana değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için CESARET, Değiştiremeyeceğim şeyleri kabul etmek için SABIR, İkisi arasındaki farkı bilmek için AKIL ve Beni aşkın körlüğünden ve yalanlarından koruyacak DOSTLAR ver… (Hititlerin M.Ö.2000 yılındaki DUVAR YAZISI'ndan alınmıştır.) |
HATTİ ÜLKESİNDE DUA RİTÜELLERİ
Dualar sadece baş rahip, kral ve kraliçe, yüksek rütbeli memur ve rahiplerin girebildiği tapınakların kutsal bölümünde,
tanrı heykelinin ya da tasvirinin önünde yapılmıştır.
Dua eden kişi kral ya kralın ailesinden biri olabilmektedir.
Duayı dinleyen topluluk dua sonunda “âmin” anlamına gelen “öyle olsun” diyerek bağırmaktadır.
Dua ederken sol elin baş parmağı yukarı doğru kaldırılmaktadır
(Akdağ, 2017: 28).
Tarihin Çoktan unuttuğu HATTİ Medeniyeti
Anatolia’daki Hatti'ler var oldu Hitit'lerden önce.
MÖ. 2500-2000’lerde var yaşamış bir Proto Historia uygarlığı.
(Hititler değil)
Henüz yazıyı kullanmadıkları için tarihsel sürece ait değiller.
Ancak onlar hakkında öğrendiklerimiz sadece onları Hitit'lerin yazdıkları.
Hititler onların Tanrı'larımı medeniyetini ve mirasını sahip çıktı.
HİTİTLERDE SOSYAL HAYAT
& BAŞLIK PARASI & ZİNA
Hititler’in, yönetimleri altındaki halklar dinlerinde ve dillerinde serbesttiler. Özgürlüklere son derece önem vermişlerdir. Özgür bir kadın köle bir erkekle evlenebilir, evlendiği zamanda özgürlüğünü kaybetmezdi
Hitit tabletleri’nde işkence tasvirlerine rastlanmamıştır. Acımasız cezaların verilmediği düşünülmektedir. Ölüm cezaları Kral’a karşı gelenlere, ensest ilişkilerde bulunanlara, büyücülere verilirdi.
Evliliklerde kadın erkek eşitti. Erkek evlenmek istediği kızın ailesine kuşata denilen bir başlık parası öderdi. Ayrılması durumunda parayı geri alamazdı. Kadın zina yaptığında cezası ölümdü. Erkek zina yaptığında ise cezası çok ağırdı. Aile yaşamına çok önem verilirdi.
Boşanma ve veraset işleri kanunlarla belirlenmişti. Boşanma durumunda çocuklar anne ve babaya eşit olarak verilirdi. Halk arasında tek eşlilik vardı. Sarayda harem olmasına rağmen kraliçenin yetkileri, kralın yetkilerine yakındı.
Hitit tabletlerinde, Kadeş Antlaşması’nda kralın mührünün yanında kraliçenin de mührü bulunmaktadır.
Hitit Krallarından I. Hattuşili'nin baş veziri PİMPİRA'ya Nasihatnamesi:
|
Hittite Language has hundreds of similar words
There are hundreds of similar words in Hittite and English and Kurdish or other Indo European languages. Some other Anatolian publics Pala and Luvi. Palas were speaking Palaic and Luvis were speaking Luvian languages. Palaic and Luvain languages are relative of Hittite language. Other Anatolian publics are Hurrians and Hatties. Hurrians were speaking Hurrian language. Ancient Anatolian languages are not Turkic or Uralic languages. Some of ancient Anatolian languages were Indo European languages.
Kurdish is an Indo-Iranian(*) language The word of Iran has NOTHING to do with the Iran (Persia), It means Arian people.
There are hundreds of similar words in Hittite and English or other Indo European languages. Some other Anatolian publics Pala and Luvi. Palas were speaking Palaic and Luvis were speaking Luvian languages. Palaic and Luvain languages are relative of Hittite language. Other Anatolian publics are Hurrians and Hatties. Hurrians were speaking Hurrian language. Hurrian langauge is a Hurro-Urartu language which is a branch of Northeast Caucasian languages such as Chechen language. Hatties were speaking Hattic language which is a branch of Northwest Caucasian languages such as Circassian language.
|
HITITE - KURDISH |
ENGLISH |
| "Watar" in - "Aw, Av" |
water
|
| "Duttariyati" - "Dot" |
daughter |
| "Natta" - "Ne, Na " | Not |
| "Masshuil" - "Mishk" | mouse |
| "Taru" - "Dar" | tree |
| "Newa" - "Newe", "nû" | new |
| "Kinu" - "Ejnû" . |
knee |
| "Luli" - "Gol" | lake |
| "Wetna" - "Warg" | wolf |
| "Mu"- "Min" | me, my |
| "Tu" - "Tu" | "thou" in old English. |
| "Haster" - "Astare" "Stêr" | star |
"Ed" in Hittite ; "eat" in English.
"Eku" in Hittite ; "Aqua" in Latin.
Eku=Aqua
"Ar" in Hittite ; "Arrive" in English.
Ar=Arrive
"Wiyana" in Hittite ; "wine" in English.
Wiyana=Wine
"Kuis" in Hittite ; "Quis" in Latin.
Kuis=Quis
"Ti" in Hittite ; "thy" in old English.
Ti=Thy
"a-, ša-,ši-,šie-,šiya-" in Hittite ; "he, she, it" in English.
ša-,ši-,šie-,šiya-=he, she, it
"Weš" in Hittite ; "we" in English
Weš=We
"Naš" in Hittite ; "us" in English.
Naš=Us
"Tetan-,titan-" in Hittite ; "tit" in English.
Titan=Tit
"Lala-,lalan-" in Hittite ; "language" in English.
Lalan=Language
"Kuer" in Hittite ; "cut" in English.
Kuer=Cut
"Sani" in Hittite ; "same" in English.
Sani=Same
"Teri" in Hittite ; "three" in English.
Teri=Three
"Eshar -ishar" in Hittite ; "aser" in Latin (It means "blood").
Eshar=Aser
"Carimni" in Hittite ; "Ceremony" in English.
Carimni=Ceremony
"Milit" in Hittite ; "mel" in Latin.
Milit=Mel
"Malla" in Hittite ; "meal" in English.
Malla=Meal
"Yuka" in Hittite ; "yoke" in English.
Yuka=Yoke
"Nekku" in Hittite ; "neque" in Latin (it means "none of them").
Nekku=Neque
"Mutmutali" in Hittite ; "mud" in English.
Mutmutali=Mud
HISTORIC HETITE LANGUAGE COMPARED WITH THE MODERN KURDISH
|
Çorum'da NEDEN kürd vardır?
Çorum NEDEN Kürdistan'dır?
A map showing the names of Hittite cities.
Hitit- Hatti Medeniyeti Kürd Medeniyetidir, orjinali Hatti güneş kursu,
Büyük Hittit İmparatorluğu'nun başkenti Hattuşa.. MÖ 1420
HİTİT Kral Kilamuwa, uşağıyla birlikte. MÖ 830 civarında, Diluk ('Anteb') Sam'al'dan (Zincirli Höyük) bazalt.
Deutsches Orient-Comite 1888-1902 kazılarından, şimdi Berlin'deki Bergama Müzesi'nde.
HURRİLERİN, KAPADOKYA EYALETİNİN, NANESA ŞEHRİNDEN VEZİR PİMPİRAYA NASİHATLER..
Hitit Krallarından I. Hattuşili'nin baş veziri PİMPİRA'ya Nasihatnamesi':
PİMPİRA Nenašša’lıdır.
Nenašša kenti Kapadokya Aksaray yakınlarına konumlandırılmaktadır ve Hurri kentidir.
Pimpira'nın Hatti ya da Hurri kökenlidir.
* EKMEĞİ FAKİR VE BAKIMSIZLARIN ELLERİNİN İÇİNE KOY!
* HASTA İNSANA BAK, ONUNLA İLGİLEN VE ONA EKMEK VE SU VER!
* EĞER HASTA İNSANA SICAK ÇARPIYORSA, SEN ONU SERİNLİĞE; EĞER O ÜŞÜYORSA ONU SICAK BİR YERE KOY!
* AÇA, SEFİLE EKMEĞİ VER!
* SUSAMIŞA DA SUYU VER!
* KURUMUŞA MERHEMİ VER!
* ÇIPLAĞA KIYAFET VER!
* YALINAYAK OLANLARA AYAKKABI VER!
* İŞTE BENİM BU DOĞRU SÖZLERİMİ DİNLEYİN!
* İŞİTTİĞİNİZDE BUNLARI GİZLEMEYİN!
(Aksaray' Niğdeü Kırşehir'de hala onbinlerce seneden berşi yerleşik kürdler yaşıyor.
Atatürk'ün de İTİRAF etmek mecburiyetinde kaldığı gibi, ''Konya,
Kıırşehir, Nevşehir, Niğde, Aksaray Kürdistan'dır''
Dewleta Hatî - Hatî Kingdom
ANATOLYA'NIN AKAD DÖNEMİ ÇİVİ YAZILARINDAKİ ADI:
KUR URU HATTİ = TANRI YURDU
SÜMERCE,
KUR=ÜLKE,
URU=ŞEHİR
HATTİ=HADAD=HADADA=HİTİT=HÜDEDA=HÜDA= XUDA, TANRI
(Hatti Ülke Tanrısı : Tanrı Enlil'lin (EL) oğlu Hadat
BÖYLECE YURT=TANRI=EL=ELİ=ALE= TANRI-TANRIÇA ve BAĞRINDAKİ ER-DİŞİ VARLIK ALEMİDİR .
MÜLK ALLAHINDIR SÖZÜ BURADAN DOĞDU.
HATTİ ELİ=HÜDA ELİ=HÜDA YURDU'dur
KADİM KÜRD DİNİ İNANCININ YARSANİLİĞİN, KAKEİLİĞİN, AHLİ-HAQ YOLU'NUN VE (Y)EZİDİLİĞİN YANSIMASI OLAN
ALEVİLİKLİĞİN DÜSTURU,
IRKLAR ÜSTÜ -EVRENSEL BİR KÜLTÜR VE UYGARLIKTIR.
TÜM VARLIK VE İNSANLIK ALEMİ AYNI ASILDANDIR.
Post-Hittite period
Statue of king Šuppiluliuma
of the Luwian State of Pattin
TELEPİNU HİTİT TANRISI
Bindiği hayvanı büyük boynuzlu bir geyiktir
Hitit tabletlerinden şöyle geçer 12 nolu tablet "Şiduva dağına eya ağacına kesmek için gider ve ağacı keser ve Tanrı'nın arkasına yerleştirir.
Labka (yağlı çörek) ekmeğini bölerken şöyle der "Şiduva dağı senden kestiğimiz bu ağacı ki ağaç ardıç veya çam, süslemek için götüreceğiz " .
Eya ağacında bolluk bereket sağlık dilekleri ve hoşa giden eşyalar asılıdır.
Tanrı Telepinu Tanrı Teşup'un oğludur ve bereket ve Tarım Tanrı'sıdır.
Artibüsü ise Geyik ve süslü ÇAM Ardıç ağacıdır.
Aziz Nikolas örneğine çok yakın geldi değil mi ?
Noel olgusunun altyapısının nerden geldiğini bir düşünelim bakalım!
Bütün ilahi dinlerin temeli pagan dinlerini esas alır.
Bu eski töre'ye kürdçe'de Kal Gaxan (Aziz yaşlı Gaxan (gawûr, öküz yiyen) adı verilir.
Daha fazla bilgi için Kürdistan'ın Dersim ve Bingöl yöresinin yeni yıl töre ve adetlerini araştırıp, soruşturun.
| Hitit donanması Hitit Donanması[1], Hititlerin M.Ö. 16.-12. yüzyıl M.Ö. Donanma, MÖ 1275-1205 yılları arasında Hitit Krallığı'nın Alashiya Krallığı'na karşı yaptığı üç kara ve deniz askeri seferine katıldı.[2] Aynı zamanda Mısır Donanması'nın da ana düşmanlarından biriydi.[3] Tarih Hititler, MÖ 13. yüzyılın sonlarında, özellikle Deniz Kavimleri tarafından artan kıyı akınları sonucunda denizcilik işlerine ciddi bir ilgi göstermek zorunda kaldılar.[4] Hitit Krallığı, güney Akdeniz kıyılarına ve daha uzaklara yönelik tehditlerle ilgileniyordu.[5] Hitit İmparatorluğu'nun son hükümdarı, MÖ 1210'da tarihte kaydedilen ilk deniz savaşında Hitit filosuna komuta etmesiyle tanınan II. Şuppiluliuma'ydı; Bu, Alaşiyan donanmasına karşı bir savaştı ve büyük bir Hitit zaferine yol açtı.[6] Savaş, Mısır Firavunu III. Ramses'in yazıtlarında kaydedildi; yazıtlar, gerçek bir deniz savaşına ilişkin en eski referanslardır.[7] Savaşlar Donanma, Alashiya Donanması ve Ordusuna karşı Hitit Donanması ve Ordusu arasında denizde ve karada yapılan eylemleri içeren Alaşiya Savaşları[8] olarak bilinen bir dizi üç askeri çatışmada yer aldı.[9] Savaşlar MÖ 1275 ile 1205 arasında gerçekleşti.[10] Üsler ve bağlantı noktaları Antik liman kenti Byblos, Mısırlıların Levant'tan sürülmesinin ardından I. Şuppiluliuma (MÖ 1344-1322) döneminde Hitit kontrolüne geçti. c.'den MÖ 1700 - 1200 yılları arasında liman kenti Tarsus, Hititlerin hem önemli bir askeri üssü hem de ticaret merkeziydi.[11] Ugarit ve Ura Ugarit, şu anda Suriye'nin kuzeyinde bulunan eski bir liman kentiydi; günümüz Lazkiye'nin eteklerinde bulunuyordu. Bu liman bir dönem Hitit Krallığı'nın önemli bir deniz üssü olarak hizmet vermiştir.[12] Ura, Mısır ve Kenan'dan Ugarit üzerinden Hitit İmparatorluğu'na nakledilmek üzere tahıl ve malların getirildiği Anadolu'nun en büyük limanıydı.[13] Burası Hitit Donanmasının Alaşiya'ya karşı deniz harekatı icra ettiği ana deniz üssüydü.[14] ________ Dipnotlar 1- Edwards, I.E.S.; Gadd, C.J.; Hammond, N.G.L.; Sollberger, E. (2000). Cambridge Antik Tarihi (6 ed.). Cambridge, İngiltere: Cambridge University Press. p. 490. ISBN 9780521082303. 2-Yasur-Landau, Assaf (2014). Geç Tunç Çağı Sonunda Filistinler ve Ege Göçü. Cambridge, İngiltere.: Cambridge University Press. p. 165. ISBN 9781139485876. 3-Cambridge antik tarihi: Cilt 2, Bölüm 1: Orta Doğu ve Ege Bölgesi, c.1800-1380 MÖ (Üçüncü baskı). Cambridge, eng.brunomartinsland: CUP. 1973. s. 490. ISBN 9780521082303. 4* Emanuel, Jeff P. (Eylül 2013). "Denizde Savaş: Geç Tunç-Erken Demir Çağı Doğu Akdeniz'de Deniz Muharebesinin Gelişi". akademik.edu. Harvard, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri: Harvard Üniversitesi. p. 4. Erişim tarihi: 19 Mart 2019. 5-Emanuel. s.4. 6-Emanuel. s.4. 7-Emanuel. s.4. 8-Koğuş, William A.; Joukowsky, Martha (1992). Kriz yılları: MÖ 12. yüzyıl : Tuna'nın ötesinden Dicle'ye. Dubuque, Iowa, Amerika Birleşik Devletleri.: Kendall/Hunt Pub. p. 48. ISBN 9780840371485. 9-Borç Verme, Jona (1995–2019). "Enkomi - Livius". www.livius.org. Leiden, Hollanda.: Livius. 22 Ekim 2019'da alındı. 10- Connolly, Peter; Gillingham, John; Lazenby, John (2016). Hutchinson Antik ve Ortaçağ Savaşı Sözlüğü. Cambridge, İngiltere: Routledge. p. 9. ISBN 9781135936747. 11-Finegan, Jack (2015). Kadim Geçmişten Işık, Cilt. 1: İbrani-Hıristiyan Dininin Arkeolojik Arka Planı. Princeton, New Jersey, Amerika Birleşik Devletleri.: Princeton University Press. p. 253. ISBN 9781400875153. 12-Steiner, Margreet L.; Killebrew, Ann E. (2014). Levant Arkeolojisinin Oxford El Kitabı: C. 8000-332 BCE. Oxford, İngiltere.: OUP Oxford. p. 94. ISBN 9780199212972. 13-Bryce, Trevor. (2005). Hitit Krallığı, Oxford University Press. New York. sayfa 331. ISBN 9780199281329. 14- Cotterell, Arthur (2006). Chariot: Chariot'tan Tank'a, Dünyanın İlk Savaş Makinesinin Şaşırtıcı Yükselişi ve Düşüşü. New York, New York, Amerika Birleşik Devletleri.: Overlook Press. p. 224. ISBN 9781585678051. |
MÖ 1250-1200 yıllarından Hitit Kralının mührü yada mektubu, Hititlere yazının Sümerler'den üzerinden asur ticaret kolonileri üzerinden geldiği söylense de
Hititlerin kendilerine has sembolik bir yazı dili olduğu peyderpey ortaya çıkmaktadır.
Lineer a şeklinde olmasa bile bir yazı dili mevcuttur ancak henüz tam olarak çözülmüş değildir.
Kral 4. Tuthaliye döneminden
| Förfäderna till kurder heititerna hade en festival som hölls i början av våren, 21 mars, namngiven Ezen Purulli eller Ezen Wurulli och arrangerades i staden Nerik. Vårdagjämningen firades som fertilitetsritualer, där ceremonier hölls och slutade i ett heligt äktenskap. Syftet med festivalen var att vitalisera jorden och övervinna vinterns krafter. Denna festival var tillägnad jordgudinnan Hanahanna, gift med en ny kung. På kvällen samlades folk för middag för att tacka gudarna och mor-och farföräldrarna för deras välsignelser. De två gudomliga orden förenas med namnet på denna fest, förblir fortfarande i det kurdiska språket och ger samma betydelse. Eftersom det hetiska ordet Azan som betyder högtid, har idag förvandlats till Cejin på kurdiska och 'pur pu'r eller 'wur' betyder på det heitiska språket jorden eller fosterland. Detta ord i kurdiska språket har blivit till erd vilket också betyder jord. Ezen Wurulli betyder jordens dag. Bşrjan pğ jordbrukssäsongen och nypremiären av jordbruket under vårsäsongen. |
GEÇ HİTİT DÖNEMİ KAYA KABARTMASI
"Hititleri dünya imparatorluğu yapan, dünyanın en ileri medeniyetlerinden biri olmasını sağlayan buğdayın atası olan siyez (eincorn) ilk olarak Karacadağ eteklerinde yetiştirilmeye başlamıştır. Sadece Karacadağ’daki Siyez değil, bugün Kars’ta yetiştirilen Kavlıca Buğdayı da tarihin gelişimini etkilemiş bir bitkidir. Tarihi Kürdistan toprakları dünyaya önce tahılı sonra medeniyeti dağıtmıştır. Buğdayın anavatanı olan bu topraklarda utanılacak zamanlardayız. Kendimize yeter durumdan buğday, sığır, saman ve koyun ithal eder duruma gelmek...
Fırıncımızda kullanılan buğday belki yurtdışından, hayvanlarımızın yediği samanın ta Arjantin'den gelmiş olma ihtimalini düşünün.
Geç Hitit dönemi kaya kabartması. Hemşehrimiz fırtına tanrısı Tarhundas, buğday başağı ve üzüm salkımlarıyla betimlenmiştir. Bolluk ve bereket getiren Tanrı Tarhundas’a, ellerini kaldırıp dua ederek saygısını sunan Tuwana Ülkesi Rahip Kralı Warpalawas.
MÖ 8. yüzyıla ait kaya kabartması.
Konya Ereğli İvriz Kaya Kabartması..." Konya ovasına kadar tarihi Kürdistan ülkesidir.Kürd halkının varlığını bile sonradan inkar etmeye kalkışan ırkçı işgalci islamo-faşist türkler bile bu gerçeği kabul etmiştir. Daha türkler tarih sahnesinde yokken, kürdler ve yunanlılar sınırdaş idi ve Angora şehri kürrdler ve yunanlılar arasındaki ihtilaflı bir bölede bulunmaktaydı. Yunanlılar o tarihi dönemlerde defalarca kürdlere salldırmış, kürdlerin ürünlerini talan etmiş, kürd insanlarını köle almıştır. Daha sonra kürdlerin iyi savaşçılık kabiliyetinden dolayı ordusuna paralı kürd askerleri almıştır. Kürdlerin iyi savaşçı olduklarını yunanlı antik general Ksenefon onbinlerin dönüşü adlı kitabında genişçe anlatmıştır.
| Tarihi kürd şehri Halep kentinin kuzeybatısındaki Ain Dara köyünün yakınında bulunan Ain Dara tapınağı, bir Demir Çağı Hitit tapınağıdır. Bu yerin kazısını sürdüren Arkeolog Ali Abu Assaf'a göre, MÖ 1300'den MÖ 740'a kadar varlığını sürdürmüştür ve Süleyman Tapınağı'nın inşası döneminden (MÖ 1000-900) daha önce olduğu gibi “temelde aynı” kalmıştır, bu özelliğiyle Süleyman Tapınağı'ndan önce yapıldığı tespit edildiği. Hayatta kalan heykeller aslanları ve sfenksleri tasvir ediyor… Büyük ayak izleri zemine oyulmuştur; tanrı mı insan mı hayvan mı tartışılır... Ayrıca tapınağın kime adandığı da spekülasyona bırakılmıştır. Ain Dara, bereket tanrıçası İştar'a adanmış olabilir; veya dişi tanrıça Astarte'ye veya tanrı Ba'al Hadad'a adanmıştır. 2018 yılında işgalci islamo-faşist türk ordusunun Efrin Batı Kürdistan'a saldırısı ve işgali sonucunda 'küffar eseridir' diye tamamen tahrip edilip yerlebir edilmiştir. |
Aslantepe neo-Hitit kabartmalı, kireç taşından yontulmuş ortostat taş panel,
MÖ 1200-700 tarihleniyor.
Bu rölyef tanrıya içki ve kurban sunan bir kralın sahnesidir.
Tanrı, omzuna yayı ve elinde üçlü bir yıldırım demeti ile bir geyiğin üzerinde durmaktadır. Kral, Lituus adı verilen kıvrık uçlu bir asa taşırken tanrıya bakar ve libasyon yapar.
Kralın arkasında kurban için bir keçi tutan bir hizmetçi vardır.
Hiyerogliflerde "Tanrı Parata, Güçlü Kral..." yazıyor.
Hurri ve Luvvi fırtına tanrısı Teişiba, kutsal hayvanı geyik, kutsal ağacı çam!
Her yeni yıldönümünde kutsal dağdaki çam ağaçları süslenir ve o kutsal hayvanına biner bereket dağıtır yağmur yağdırarak.
Tanıdık geldi mi?
Şimdi bu rölyefte Kürdistan'da bulunmuş bütün eserleri yağmalamış olan Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmektedir.
Jineke hatî/hîtîtî - 4000 sal berê
Çok eskilerden beri anlatılan bu efsane ilk yazılı kaynak olarak "Illuyanka, Hurri gök ve fırtına tanrısının Hitit Enkarnasyonu olan Tarḫunz ( DIM ) tarafından öldürülen yılan gibi bir ejderhaydı . Eski Hitit başkenti Hattuşa olan Çorum-Boğazköy'de bulunan Hitit çivi yazılı tabletlerden bilinmektedir. Yarışma, Puruli'nin Hatti bahar festivalinin bir ritüelidir."
Şahmaran, kürd mitolojisinde bilgelik tanrıçası ve sırların koruyucusu olarak kabul edilir. Yarı kadın yarı yılandı, bu yüzden dünyadaki hiç kimsenin onun kadar güzel olmadığı açıktı.
Bir yazıt Şahmaran'ın on bin yıl yaşadığını belirtir. Şahmaran'ın sihrinin yardımıyla kendini insan olarak tam olarak ortaya koyabildiği ve insanlar arasında yaşadığı söylenir.
Şahmaran, insanlar arasında pek çok talihsizlik yaşadığı için insanlardan uzaklaşıp saklandı. Daha sonra dünyasını Kraliçe Yılan olarak inşa ettiği yeraltında yaşadı.
Şahmaran'ın birçok macerası olmuştur. Bir Kürd cemaatinde Şahmaran'dan bahsedildiğinde ve hikâyeleri anlatıldığında "yedi gün yedi gece anlatılıp anlatıldığı" söylenir ama asla bitirilemez.
NOEL HİKAYESİ
NEOL BABANIN ANA VATANINI KÜRDİSTAN/ANATILIA OLMASININ TEMELİ
TELEPİNU HİTİT TANRISI .
Hayvanı büyük boynuzlu geyik
Hitit tabletlerinden şöyle geçer;
12 nolu tablet "Şiduva dağına eya (çam, ardıç) ağacına kesmek için gider ve ağacı keser ve Tanrı'nın arkasına yerleştirirler.
Labka (yağlı çörek) ekmeğini bölerken şöyle der "Şiduva dağı senden kestiğimiz bu ağacı ki ağaç Ardıç veya çam, süslemek için götüreceğiz " .
Eya (çan veya Ardıç) ağacı bolluk bereket sağlık dilekleri ve hoşa giden eşyalar asılıdır.
Tanrı telepinu Tanrı teşup oğludur ve bereket ve Tarım Tanrı'sıdır.
Artibüsü ise Geyik ve süslü ÇAM Ardıç ağacıdır.
Aziz nikolas örneğine çok yakın geldi değil mi ?
Noel olgusunun altyapısının nerden geldiğini düşünelim bakalım !
Bütün ilahi dinlerin temeli pagan dinlerini esas alır .
Hitit dili Nesite ve Neshite olarak da bilinen Hitit (doğal olarak Ne nešili "[Neša'nın dilinde"), Hattuşa merkezli bir imparatorluk yaratan bir İmparatorluk halkı olan Hititler tarafından konuşulan Hint-Avrupa diliydi.
|
Dünyanın düz olduğuna hala inananlar var ve bunu google tıkladığızda görürsünün bunun kaynağı olan medeniyet HATİLER'dir...''Dünya dümdüzdür ve bir öküzün boynuzları üzerinde durur ve öküz başını salladığında deprem olur” inancının kaynağının olan uygarlık. Sıkça hititler ile karıştırılıyorlar. Oysa hattiler’in Anatolia’daki varlığı, hititler’den çok daha eskiye dayanıyor. Anadolu’daki Hatti beylikleri, MÖ. 2500-2000’lerde var olmuş bir Protohistorya uygarlığı, yani henüz yazıyı kullanmadıkları için tarihsel süreçte anılmış değiller. Ancak bu beyliklerin dili, dini, örf ve adetleri hakkında hititler sayesinde birçok bilgiye ulaşabiliyoruz. Anatolia’nın bilinen en eski adı “Hatti Ülkesi”. Bu isim, ilk defa Mezopotamya yazılı kaynaklarında akkadlar döneminde kullanılmış ve en az 1500 sene boyunca Anatolia; Hatti Ülkesi olarak bilinmiş ve tanınmış. Bunun yanında bazı arkeolojik bulgular yüzünden uzun yıllar, hititler ve hattilerin aynı ırk ya da akraba ırklar oldukları varsayılmış. Hatti halkı ise kendini nesice konuşan nesililer olarak anıyordu. Kendilerini nesili olarak adlandıran bu grubun yanı sıra luviler ve palalar adıyla bilinen gruplar vardı. Yani hattiler ve hititler birbirinden dil ve ırk bakımından tamamıyla farklı. Ancak kültürel açıdan bakıldığında; Hatti sanatının hititler tarafından alındığını, yer isimleri, şahıs isimleri ve efsaneleriyle köklü Hatti geleneğinin hititlerde yaşadığını görürüz. Hitit metinlerinde kalıntılarına rastladığımız Hatti dilinin kendine özgü bir yapısı var. Küçük beyliklerden oluşan Hatti Ülkesi’nde aynı zamanda en yüksek rahip sıfatını da taşıyan krallar, özgün sanat eserlerinin meydana gelmesini sağlamışlar. Alacahöyük, Horoztepe ve Mahmatlar gibi Kızılırmak nehrinin kavisi içindeki bölgelerde bulunmuş olan bu eserler, hayvan şeklindeki tanrılardan oluşuyor. İnançlarının temsili, Boğalar fırtına tanrısını; geyikler onun karısı olan tanrıça Vuruşemu’yu; kral standartları ise evreni yani “Universium”u tasvir ediyor. Çoğunlukla bir çift öküz boynuzu üstünde duran bu evren sembolü, bu civarda hala süregelen bir masalın “Dünya bir öküzün boynuzları üzerinde durur ve öküz başını salladığında deprem olur” inancının kaynağı. 4500 yıllık inanç hala bazılarını inandırmaya devam ediyor...
SOMER-SUMER
MITANÎ
PARTIA
HURÎ
